Czy Ukraińcy mogą otrzymać polską emeryturę?

Podczas pobytu w Polsce Ukraińcy poznają różne sfery życia kraju. Niektórzy dopiero zaczynają swój pobyt tutaj, inni mieszkają i pracują w Polsce już od dłuższego czasu. W każdym przypadku warto zapoznać się z systemem emerytalnym i dowiedzieć się, czy Ukraińcy mogą ubiegać się o polską emeryturę.

Co musisz wiedzieć o polskim systemie emerytalnym?

Polski system emerytalny przeszedł istotne zmiany podczas reformy emerytalnej w 1999 r. Na przykład od stycznia 1999 r. obowiązuje indywidualna ewidencja składek i zarobków dla wszystkich pracowników. Do tego czasu emerytury były przyznawane na podstawie zarobków pracownika i stażu pracy. Informacje o zarobkach przekazywane były przez pracodawców, a staż pracy odnotowywany był w ewidencji zatrudnienia. Podczas aktualizacji formuły, która służyła do przeliczania emerytur z systemu solidarnościowego na konta hipotetyczne, wyliczono salda początkowe dla wszystkich pracowników. Tym samym w Polsce nie ma już konieczności korzystania z ewidencji zatrudnienia. Dla przypomnienia, na Ukrainie nadal ewidencja zatrudnienia prowadzona jest właśnie za pomocą kart zatrudnienia.

Podstawową zasadą i różnicą między polskim systemem emerytalnym a ukraińskim jest to, że w Polsce większa część państwowego zabezpieczenia społecznego jest podzielona między budżet państwa i prywatne fundusze emerytalne, więc składki emerytalne są odprowadzane na dwa sposoby:

• Składki w wysokości 12,22% odprowadzane są do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – część repartycyjna.
• Do OFE trafiają składki w wysokości 7,3% oficjalnego miesięcznego dochodu – kumulacja. Dzięki temu prywatne fundusze ubezpieczeniowe, otrzymując składki, mogą je inwestować w krajowe aktywa, wspierając tym samym gospodarkę kraju.

Zobacz podobne:
Substytuty i zamienniki leków ukraińskich w Polsce

Ukraina nie ma jeszcze kapitałowego systemu uzyskiwania emerytury w przyszłości.

Dowiedz się, jakie inne potrącenia są dokonywane co miesiąc z Twojego wynagrodzenia w naszym poprzednim artykule.

W jakim wieku przechodzi się na emeryturę w Polsce i jaki jest wymagany staż pracy?

Na mocy uchwalonej nie tak dawno ustawy, wiek emerytalny uległ znacznej zmianie. Wiek emerytalny zarówno dla mężczyzn jak i kobiet jest obecnie o 7 lat niższy (mężczyźni w wieku 65 lat, kobiety w wieku 60 lat). Natomiast staż pracy wymagany do przejścia na emeryturę nie uległ zmianie i wynosi 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Przepisy stanowią, że po przejściu na emeryturę emeryci mogą kontynuować pracę na własne życzenie, wybierając zatrudnienie w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Nie mają jednak prawa do pracy w warunkach szkodliwych lub niebezpiecznych.

Jak Polska wspiera emerytów?

W Polsce, podobnie jak w wielu krajach europejskich, słabo chronione kategorie społeczne zawsze mogą liczyć na zasiłki i wsparcie ze strony państwa.

Przyjrzyjmy się głównym środkom wsparcia dla emerytów w Polsce:

• dodatek na opłacenie rachunków za media (zwrot od 50 do 100% kosztów);
• ulgi na korzystanie z transportu publicznego (nie tylko w Polsce, ale i w UE);
• ulgi na leki. Jeśli np. emeryt ma ponad 75 lat, może otrzymywać bezpłatne leki i korzystać z usług prywatnych placówek medycznych po obniżonych cenach.

Szansa dla Ukraińców na polską emeryturę

Ukraińcy w wieku emerytalnym, którzy przybyli do Polski po wybuchu działań wojennych na Ukrainie mogą nadal otrzymywać ukraińskie emerytury. Zgodnie z umową o zabezpieczeniu społecznym między Ukrainą a Polską, która została przyjęta jeszcze w 2012 roku, Ukraińcy mogą podczas rozpatrywania emerytury zsumować swój łączny staż pracy (ukraiński i polski).

Na przykład Ukrainka, która przez 10 lat pracowała oficjalnie w Ukrainie i przez 10 lat pracowała również oficjalnie w Polsce, może liczyć na emeryturę w Polsce. Kwestiami naliczania emerytur w Polsce zajmuje się ZUS.

Dokumenty, które Ukraińcy muszą dołączyć do wniosku do ZUS, aby ubiegać się o emeryturę w Polsce:

• Paszport lub inny dokument potwierdzający tożsamość i legalny pobyt w Polsce.
• Zaświadczenie o wyrejestrowaniu z Funduszu Emerytalnego Ukrainy.
• Przetłumaczenie na język polski dokumentów dotyczących świadczeń ubezpieczeniowych na Ukrainie.

Zobacz też: Jak znaleźć ukraińskojęzycznego lekarza w Polsce?

Proszę pamiętać, że lista dokumentów może się różnić w zależności od konkretnej sytuacji, ponieważ każdy przypadek jest rozpatrywany indywidualnie przez inspektora.

Jak Ukraińcy mogą otrzymać polską emeryturę?

Ukraińcy mogą otrzymać również polską emeryturę. Mogą się o nią ubiegać osoby, które:

• miały ostatnie oficjalne zatrudnienie w Polsce;
• pracowały na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia.
• osiągnęły wiek emerytalny: kobiety – 60 lat, mężczyźni – 65 lat.
• posiadają staż pracy uprawniający do emerytury. Kobiety – 20 lat, mężczyźni – 25 lat.
• stale zamieszkują w Polsce.

Możesz też otrzymywać emeryturę jednocześnie w Polsce i w Ukrainie. W Polsce będzie wypłacana emerytura za polski staż pracy, a w Ukrainie odpowiednio za ukraiński staż pracy.

Aby otrzymać emeryturę w Polsce, należy:

1. Zgromadzić następujące dokumenty: numer PESEL, paszport lub inny dowód osobisty, TIN, dokumenty potwierdzające staż pracy w Polsce (umowa o pracę itp.), zaświadczenie z banku o istnieniu konta.
2. Złożyć te dokumenty w Zakładzie Emerytalnym w miejscu zamieszkania.
3. Wypełnić odpowiedni formularz w Zakładzie Emerytalnym.

Minimalna emerytura w Ukrainie i w Polsce w 2023 roku

W 2023 roku minimalna emerytura w Ukrainie wynosi 2093 hrywny. W Polsce kwota ta wynosi 1145 zł. Jest to około 12 800 hrywien. Ogólnie w ciągu ostatnich 5 lat sytuacja z minimalnymi emeryturami w Ukrainie i w Polsce wyglądała następująco:

• 2022. W Ukrainie – 2027 hrywien, w Polsce – 1338 zł.
• 2021. W Ukrainie – 1934 UAH, w Polsce – 1250 zł.
• 2020. W Ukrainie – 1769 hrywien, w Polsce – 1200 zł.
• 2019. W Ukrainie – 1638 hrywien, w Polsce – 1100 zł.
• 2018. W Ukrainie – 1497 hrywien, w Polsce – 1029 zł.

Widać więc, że minimalna emerytura rośnie co roku w obu krajach.