Kara za nielegalne zatrudnienie Ukraińców w Polsce
Polska jest jednym z krajów najbardziej pomocnych Ukrainie i jej obywatelom w czasie wojny. Ukraińcy, którzy przyjęli w Polsce status ochrony czasowej, uzyskali dostęp do szkoleń, medycyny, a w wielu kwestiach prawa Ukraińców są równe prawom Polaków. Co najważniejsze, obywatele Ukrainy uzyskali legalny dostęp do rynku pracy.
Najważniejsze w legalnym zatrudnieniu
– Obywatel Ukrainy, który przyjechał do Polski, uciekając przed wojną, może pracować bez zezwolenia na pracę (tak jak to było kiedyś). Pracodawca jest zobowiązany do potwierdzenia zatrudnienia Ukraińca poprzez przekazanie odpowiednich danych do serwisu praca.gov.pl w terminie 14 dni.
Należy pamiętać, że zgłoszenie zatrudnienia jest jedynym sposobem na zalegalizowanie pracy dla osób, które uciekły przed wojną.
- Kiedy jesteś zatrudniony, musisz podpisać umowę o pracę. Umowa będzie określać warunki zatrudnienia i wynagrodzenia. Jeśli pracodawca namawia Cię do pracy bez umowy (nawet na krótki okres), jego działania są niezgodne z prawem. Bez podpisanej umowy pracujesz nielegalnie.
- Kiedy podpisujesz umowę o pracę, przeczytaj dokładnie jej postanowienia; jeśli masz wątpliwości, poproś kogoś o ich wyjaśnienie.
- Jeśli pracodawca lub potencjalny pracodawca traktuje Cię w sposób niewłaściwy, na przykład stosując przymus fizyczny lub psychiczny, masz prawo zgłosić to do Państwowej Inspekcji Pracy.
Od 15 lipca 2022 wchodzą zmiany w zatrudnianiu Ukraińców
15 lipca zmienił się wzór świadectwa pracy obywatela Ukrainy, który przybył do Polski po wybuchu działań wojennych na Ukrainie.
Wprowadzono zmiany w art. 21 ustawy specjalnej o pomocy dla obywateli Ukrainy. Jeśli więc przedsiębiorca wskazał w zaświadczeniu, że wynagrodzenie Ukraińca będzie wynosiło 4.000 zł, to pracodawca nie może płacić pracownikowi mniej ani zmniejszyć ilości pracy. Zmniejszony wymiar czasu pracy z płaceniem niższego wynagrodzenia, nawet jeśli sytuacja wynika np. z chwilowego braku zleceń, będzie wymagał ponownego zgłoszenia przez pracodawcę warunków zatrudnienia Ukraińca. Jeżeli po zmianie przedsiębiorca nie przedłoży nowego zaświadczenia, zatrudnienie cudzoziemca może zostać uznane za nielegalne, a przedsiębiorca może zostać ukarany karą pieniężną w wysokości do 30.000 zł.
Jak Ukraińcy mogą znaleźć pracę w Polsce?
Ponadto przedsiębiorcy muszą przedstawić statystyki dotyczące liczby pracowników zatrudnionych na podstawie umów o pracę i umów cywilnoprawnych na dzień 23 lutego 2022 r. oraz na dzień złożenia zaświadczenia.
Przypomnijmy: od 12 lipca pracodawcy w Polsce podnieśli opłatę za zatrudnianie pracowników z Ukrainy. Teraz jest to 100 zł. Wcześniej pracodawcy sympatycznie płacili za to 30 zł.
Kara dla pracodawców
Pracodawcom grożą wysokie kary za nielegalne zatrudnianie Ukraińców:
- od 1.000 do 30.000 zł za wykrycie nielegalnego zatrudnienia;
- od 3 000 do 30 000 zł za nakłanianie cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy lub za żądanie od pracownika korzyści majątkowej z tytułu zatrudnienia;
- 000 do 2.000.000 zł za brak umowy o pracę.
Kara dla Ukraińców, którzy pracują nielegalnie
Za nielegalne zatrudnienie odpowiadają nie tylko pracodawcy, karani mogą być również sami Ukraińcy. Na przykład:
- kara pieniężna od 20 do 5.000 zł;
- deportacja;
- zakaz wjazdu do wszystkich krajów strefy Schengen na okres od 1 do 3 lat.
Zobacz też: Wynagrodzenie w Polsce – „brutto” i „netto”
Oczywiście, możesz później odwołać się od decyzji, ale zajmie to dużo czasu i sporo dodatkowych pieniędzy z Twojego budżetu.
Jak sprawdzić, czy pracujesz legalnie?
Niestety zdarza się, że pracownicy nie są nawet świadomi, że pracują nielegalnie. Aby mieć pewność, że pracujesz legalnie, możesz sprawdzić, czy Twój pracodawca odprowadzał w Twoim imieniu składki do ZUS. Możesz to sprawdzić, udając się osobiście do placówki ZUS, składając zapytanie telefoniczne lub składając zapytanie online (korzystając z osobistego profilu ZUS).
