Czym jest Niebieska Karta UE i jak uzyskać Niebieską Kartę w Polsce w 2024 r.
Niebieska Karta UE to jedna z możliwych opcji legalizacji dla wykwalifikowanych specjalistów spoza Unii Europejskiej, w tym Ukraińców, zapewniająca duże możliwości pracy i pobytu w krajach UE, w tym w Polsce. Wyjaśnimy, czym jest Niebieska Karta UE, kto może ją uzyskać i jak to zrobić w Polsce w 2024 roku.
Niebieska karta UE – co to jest?
Niebieska Karta lub Niebieska Karta UE (w Polsce – Niebieska Karta UE), wprowadzona w 2009 r. Dyrektywą Rady Europejskiej 2009/50/WE, jest zezwoleniem na pobyt przyznawanym cudzoziemcom z krajów spoza UE w celu wykonywania wysoko wykwalifikowanej pracy w Unii Europejskiej. Niebieska Karta jest częścią ogólnoeuropejskiej inicjatywy mającej na celu przyciągnięcie wysoko wykwalifikowanych pracowników spoza UE. Nazwa Niebieskiej Karty pochodzi od koloru flagi UE, symbolizującej jedność i wspólnotę państw członkowskich UE. W polskim prawie dokument ten jest jednak częściej określany jako „Praca w specjalności wymagającej wysokich kwalifikacji”.
Niebieska Karta różni się od zwykłego polskiego zezwolenia na pracę jedynie dopiskiem w wierszu „Uwagi” – zamiast Zezwolenie na pobyt czasowy, będzie to Niebieska Karta UE. Natomiast zezwolenie uzyskane na podstawie przepisów o Niebieskiej Karcie nosi nazwę Zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Niebieska Karta wydawana jest na czas trwania umowy o pracę plus trzy miesiące. Należy pamiętać, że trzy miesiące nie są dodawane, jeśli wniosek dotyczy maksymalnego okresu 3 lat.
Należy pamiętać, że Niebieska karta UE uprawnia do pobytu i pracy wyłącznie w konkretnym kraju UE, w którym została wydana i nie rozciąga się na wszystkie kraje UE. Innymi słowy, otrzymując Niebieską Kartę w Polsce, nie uzyskuje się automatycznie prawa do zamieszkania lub pracy w innych krajach UE. Jednocześnie, każdy kraj UE niezależnie reguluje niektóre aspekty wydawania Niebieskiej Karty zgodnie ze swoim ustawodawstwem krajowym. Oznacza to, że procedura uzyskania zezwolenia i wymagania dla kandydatów mogą się różnić w zależności od kraju. Dlatego też, aby uzyskać Niebieską Kartę w Niemczech, warto zapoznać się z niemieckim ustawodawstwem. Jednocześnie takie kraje jak Wielka Brytania, Irlandia czy Dania w ogóle nie uczestniczą w programie Niebieskiej Karty.
Kto może otrzymać niebieską kartę UE: lista branż i zawodów
Definicja kategorii zawodów, które kwalifikują się do niebieskiej karty UE, jest regulowana na poziomie krajowym przez każde państwo członkowskie UE. Niemniej jednak, branże, które najczęściej wymagają wysoko wykwalifikowanych pracowników w Unii Europejskiej obejmują:
- Nauki ścisłe – szczególnie poszukiwani są specjaliści IT, tacy jak programiści, administratorzy systemów, a także nauczyciele matematyki, fizyki i podstaw programowania;
- Medycyna – istnieje duże zapotrzebowanie na chirurgów różnych specjalności, kardiologów, urologów, psychiatrów, a także farmaceutów i techników medycznych;
- Prawne – poszukiwani są prawnicy, zwłaszcza w dziedzinie prawa samochodowego i konfliktów rodzinnych, a także notariusze;
- Psychologia – na rynku pracy UE istnieje zapotrzebowanie na psychologów zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin w firmach prywatnych.
Zapraszamy do dołączenia do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.
Należy zauważyć, że lista poszukiwanych zawodów może się różnić w zależności od kraju w UE. W związku z tym, aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje na ten temat, zaleca się zapoznanie się z odpowiednimi przepisami krajowymi i danymi służb zatrudnienia w poszczególnych krajach UE. Na przykład, aby uzyskać szczegółowe informacje na temat konkretnych zawodów kwalifikujących się do Niebieskiej Karty UE w Polsce, można skontaktować się z odpowiednim biurem Urzędu Pracy lub odwiedzić oficjalne strony internetowe związane z tym zagadnieniem.
Warunki uzyskania niebieskiej karty UE: czy Ukraińcy z ochroną tymczasową mogą ją otrzymać?
Podstawowe warunki uzyskania Niebieskiej Karty UE w Polsce w 2024r:
- Wykształcenie wyższe zawodowe lub co najmniej 5-letnie doświadczenie zawodowe w specjalności, w której dana osoba ubiega się o niebieską kartę. Musi to być potwierdzone odpowiednio dyplomem lub doświadczeniem zawodowym.
- Umowa o pracę na okres co najmniej jednego roku z polskim pracodawcą (może to być umowa o pracę, umowa o pracę chałupniczą, umowa cywilnoprawna (warunek zatrudnienia) (art. 127 ust. 1 lit. a)).
- Wynagrodzenie określone w umowie musi wynosić co najmniej 150% średniego wynagrodzenia w Polsce (w kraju wydania karty). Przykładowo w 2023 r. było to 9 519,23 zł brutto w Polsce.
Oprócz powyższych warunków, aby uzyskać Niebieską Kartę, należy również posiadać ubezpieczenie zdrowotne i dowód zamieszkania.
Ukraińcy, którzy obecnie przebywają w Europie ze statusem ochrony czasowej, mogą zmienić swój status i uzyskać Niebieską Kartę UE, jeśli spełniają niezbędne warunki i wymagania. Procedura uzyskania tego rodzaju zezwolenia na pobyt dla Ukraińców pozostaje standardowa.
Blue Card vs Beaten Card: zalety i wady
Niebieska Karta UE w Polsce oferuje wysoko wykwalifikowanym pracownikom zagranicznym korzyści, które odróżniają ją od zwykłej karty pobytu. Ma ona jednak również pewne wady.
Główne zalety niebieskiej karty
- Swobodny dostęp do polskiego rynku pracy. Po dwóch latach pracy na podstawie Niebieskiej Karty cudzoziemiec ma swobodny dostęp do rynku pracy bez konieczności uzyskiwania odrębnych zezwoleń.
- Ułatwiony system łączenia rodzin. Członkowie rodziny posiadacza Niebieskiej Karty mogą uzyskać karty pobytu z dostępem do polskiego rynku pracy.
- Przemieszczanie się w obrębie UE. Po 18 miesiącach pobytu w Polsce posiadacz niebieskiej karty może przenieść się do innego kraju UE w celu podjęcia pracy.
- Możliwość uzyskania zezwolenia na pobyt stały. Po pięciu latach pobytu w UE posiadacz niebieskiej karty może uzyskać zezwolenie na pobyt stały. Ponadto pobyt w kraju na podstawie niebieskiej karty wlicza się do okresu wymaganego do uzyskania karty rezydenta UE (karty pobytu UE).
Wady niebieskiej karty
- Okres ważności zezwolenia zależy od długości umowy o pracę. Aby otrzymać Niebieską Kartę na trzy lata, musisz mieć umowę na ten okres w momencie składania wniosku
- Potrzeba potwierdzenia kwalifikacji. W przypadku niektórych zawodów (np. marketing) potwierdzenie kwalifikacji może być trudne.
- Czas oczekiwania. W niektórych regionach czas oczekiwania na niebieską kartę może być dłuższy niż w przypadku zwykłej karty Beat Card.
- Ograniczenia dotyczące indywidualnej działalności gospodarczej. Posiadacze Niebieskiej Karty nie mogą angażować się w indywidualną działalność gospodarczą – dokument ten, w przeciwieństwie do wizy Business Harbor, jest przeznaczony wyłącznie dla pracowników.
Zobacz też: Zjednoczeni dla Ukrainy – jak skorzystać z możliwości pobytu w USA?
Należy również pamiętać, że posiadacze niebieskiej karty mogą być bezrobotni łącznie przez 3 miesiące w okresie ważności dokumentu i nie mogą być bezrobotni więcej niż 2 razy. Jednak w przypadku zwolnienia, zmiany pracodawcy, stanowiska lub wynagrodzenia (w dół), województwo musi zostać powiadomione w ciągu 25 dni od daty zmiany. Następnie posiadacz karty będzie miał 3 miesiące na znalezienie kolejnej pracy. W przeciwnym razie karta zostanie unieważniona. Cudzoziemiec może jednak swobodnie zmieniać pracodawcę, jeśli pracuje na podstawie Niebieskiej Karty od co najmniej 2 lat.
Te zalety i ograniczenia są ważne do rozważenia przy wyborze między Niebieską Kartą a zwykłą kartą pobytu w celu zatrudnienia w Polsce.
Jakie dokumenty są wymagane do uzyskania niebieskiej karty UE?
Uzyskanie Niebieskiej Karty UE w Polsce wymaga przygotowania określonego pakietu dokumentów.
Wniosek o pobyt czasowy
Należy wypełnić formularz zezwolenia na pobyt czasowy, który składa się z dwóch własnoręcznie podpisanych egzemplarzy. Formularz można otrzymać osobiście w Wojewódzkim Urzędzie do Spraw Cudzoziemców lub pobrać z jego strony internetowej. Należy pamiętać, że w różnych województwach mogą obowiązywać różne listy dokumentów, dlatego formularz należy pobrać w województwie, w którym planujemy złożyć wniosek.
Kopia paszportu
Kopia dokumentu znajduje się w pakiecie aplikacyjnym. Jednak podczas wizyty w urzędach państwowych możesz potrzebować oryginału do weryfikacji.
Potwierdzenie kwalifikacji
Wymagany jest dyplom ukończenia studiów wyższych lub dokumenty potwierdzające pięcioletnie doświadczenie zawodowe w odpowiednim zawodzie. Należy pamiętać, że dyplom lub książeczka pracy muszą być przetłumaczone przysięgle na język polski, ale nostryfikacja dyplomu nie jest wymagana.
Umowa o pracę
Ważne jest, aby umowa była zawarta na co najmniej 1 rok, a wynagrodzenie spełniało wymagania co najmniej 150% średniego wynagrodzenia w kraju.
Informacja od starosty (opinia)
Jest to dokument potwierdzający brak możliwości znalezienia odpowiedniego pracownika na dane stanowisko wśród obywateli polskich. Dokument ten jest jednym z kluczowych dokumentów składanych przez pracodawcę. Należy pamiętać, że polskie prawo przewiduje sporo wyjątków, w których taki list poparcia nie jest wymagany. Do takich wyjątków należą m.in. sytuacje, gdy dany zawód jest deficytowy lub jest na niego duże zapotrzebowanie w danym województwie, gdy pracownik pracuje już dłużej niż 3 miesiące na tym samym stanowisku u tego samego pracodawcy na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy lub osoba ukończyła polską uczelnię mniej niż trzy lata temu.
Ubezpieczenie
Dane pochodzą z Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Można również dodać informacje o prywatnych ubezpieczeniach.
Potwierdzenie płatności
Należy przedstawić potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej, która wynosi 440 zł.
Zdjęcia.
Należy dostarczyć 4 zdjęcia spełniające wymogi wizowe. Rozmiar zdjęcia: 3,5 x 4,5 cm.
W zależności od województwa i indywidualnych przypadków mogą być wymagane inne dokumenty.
Jak ubiegać się o Niebieską Kartę UE w Polsce?
Aby uzyskać Niebieską Kartę UE w Polsce, należy wykonać określone kroki, które obejmują złożenie dokumentów, procedury biometryczne, oczekiwanie na decyzję i otrzymanie dokumentu. Szczegółowy opis procesu można podsumować w następujący sposób:
- Składanie dokumentów. Wniosek o Niebieską Kartę wraz z załączonymi dokumentami składa się osobiście w urzędzie wojewódzkim. Zaleca się wcześniejsze umówienie się na spotkanie za pośrednictwem systemu internetowego województwa.
- Dostarczenie danych biometrycznych. Należy pamiętać, że może być konieczne ponowne pobranie odcisków palców, ponieważ proces składania dokumentów i dostarczania danych biometrycznych często odbywa się w różnym czasie.
- Oczekiwanie na decyzję. Czas oczekiwania może być różny, w zależności od obciążenia pracą działu administracyjnego, zazwyczaj wynosi od 2,5 miesiąca do 1 roku. Jednak po przyjęciu dokumentów urząd musi przystawić pieczątkę potwierdzającą legalny pobyt w Polsce na okres rozpatrywania wniosku.
- Odbiór plastikowej karty Blue Card. W przypadku pozytywnej decyzji o przyznaniu Niebieskiej Karty, wnioskodawca zostanie powiadomiony o dacie i godzinie jej odbioru. Za wyrobienie plastiku należy uiścić opłatę w wysokości 100 zł. Od wydania decyzji do otrzymania karty może minąć od 2 tygodni do 1,5 miesiąca.
Czy mogę spotkać się z odmową wydania niebieskiej karty UE w Polsce i co powinienem zrobić w przypadku odmowy?
Główne powody odmowy wydania Niebieskiej Karty UE w Polsce:
- Wyjazd z Polski na dłuższy okres czasu. Jeżeli cudzoziemiec opuszcza terytorium Polski na znaczny okres czasu, może to stanowić podstawę do odmowy wydania lub przedłużenia Niebieskiej Karty.
- Adres zamieszkania jest nieprawidłowy. Posiadanie dokładnych i aktualnych informacji o miejscu zamieszkania jest obowiązkowe.
- Brak interakcji z inspektorem. Brak odpowiedzi na ważne pisma lub telefony z prośbą o dodatkowe informacje może skutkować odmową.
- Nieuczciwy pracodawca. Jeśli pracodawca nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, np. nie płaci składek ZUS lub ma długi podatkowe.
- Krótkoterminowa umowa o pracę. Aby uzyskać Niebieską Kartę, umowa musi być zawarta na okres co najmniej jednego roku.
- Niedopasowanie zawodu do kwalifikacji. Jeśli Twój obecny zawód nie pasuje do Twojego dyplomu lub doświadczenia zawodowego.
- Brak lub niewystarczające ubezpieczenie. Posiadanie ubezpieczenia spełniającego wymagania jest obowiązkowe.
- Niespójność rodzaju wizy, o którą należy się ubiegać w celu uzyskania Niebieskiej Karty. Na przykład dokumenty do Niebieskiej Karty mogą nie zostać zaakceptowane w przypadku wizy turystycznej typu C.
Jeśli otrzymasz decyzję odmowną, możesz złożyć odwołanie w ciągu 14 dni od daty jej otrzymania.