Czym jest umowa o pracę w Polsce: zalety i wady
Source: Vista Create
Umowa o pracę daje pracownikom gwarancje bezpiecznej pracy w Polsce, zwłaszcza cudzoziemcom. Dokument ten ma swoją specyfikę. Z naszego artykułu dowiesz się, jak sporządzić umowę, co powinno znaleźć się w dokumencie oraz jakie są wady i zalety umowy o pracę.
Umowa o pracę – czym ona w Polsce?
Podstawowym rodzajem umowy o pracę o określonej formie przewidzianej przez polski Kodeks pracy jest umowa o pracę. Zgodnie z prawem, każdy pracownik w Polsce jest zobowiązany do zawarcia umowy o pracę. W przypadku braku takiej umowy, zatrudnienie jest nielegalne i podlega karze grzywny.
Pracodawcy często wolą zawierać umowy zlecenia i umowy o dzieło przy zatrudnianiu (zwłaszcza cudzoziemców), ponieważ nie są one zgodne z prawem pracy, a zatem nie przewidują pełnej odpowiedzialności pracodawcy.
Jak Ukraińcy mogą znaleźć pracę w Polsce?
Prawnie zapisane:
- Umowa o pracę zostaje zawarta, jeżeli powierzona praca jest wykonywana w miejscu pracy, terminowo, pod nadzorem pracodawcy.
- Jeżeli praca jest wykonywana zgodnie z warunkami określonymi w ust. 1, Umowa o pracę nie może zostać zastąpiona jedną z umów cywilnoprawnych (Umowie zlecenia lub Umowie o dzieło).
Zalety i wady pracy na podstawie umowy o pracę
Umowa o pracę jest najkorzystniejszą umową dla pracowników, ponieważ zapewnia pełny pakiet socjalny.
Obowiązkowe postanowienia i świadczenia Warunki zatrudnienia
Obligatoryjne klauzule i jednocześnie korzyści (które można zmienić w umowie tylko na lepsze), które przewiduje umowa o pracę:
- urlop jest płatny (21-16 dni rocznie, w zależności od stażu pracy);
- wypłata zasiłku chorobowego;
- staż pracy jest brany pod uwagę;
- prawo do urlopu macierzyńskiego (minimum 14 tygodni);
- prawo do urlopu rodzicielskiego (2-6 tygodni);
- wynagrodzenie – nie niższe niż płaca minimalna określona przepisami prawa;
- ubezpieczenie społeczne;
- świadczenie emerytalne;
- Ubezpieczenie NFZ (bezpłatna opieka medyczna);
- Płatności ZUS.
Wady Warunki zatrudnienia
Wadami warunków zatrudnienia są:
- rozbudowana lista świadczeń socjalnych, które są potrącane z wynagrodzenia pracownika na rzecz budżetu i funduszy, w przeciwieństwie do pracy w Umowie zlecenia lub Umowie o dzieło, gdzie wynagrodzenie netto jest wyższe;
- niemożność pracy w godzinach nadliczbowych podczas wykonywania pracy na podstawie Umowy o pracę.
Różnice między Umową o pracę a Umową zlecenia i Umową o dzieło
Przy wykonywaniu pracy na podstawie Regulaminu Pracy należy przestrzegać wymogów Kodeksu Pracy, a przy wykonywaniu umowy cywilnoprawnej (Umowa zlecenia lub Umowa o dzieło) – Kodeksu Cywilnego.
Różnice pomiędzy Umową o prace a Umową zlecenia i Umową o dzieło:
- Umowa o pracę musi zawierać określone informacje, takie jak nazwa stanowiska, zakres odpowiedzialności, miejsce i czas pracy, treść dokumentu regulują przepisy kodeksu prawnego; Umowa zlecenia i Umowa o dzieło nie muszą być zawierane na piśmie, a kodeks cywilny nie precyzuje, jakie zapisy muszą znaleźć się w dokumencie.
- Pracodawca określa miejsce pracy pracownika i dokonuje odpowiedniego wpisu w dokumencie, podczas gdy pracując dla Umowie zlecenia lub Umowie o dzieło, pracownik nie jest przywiązany do miejsca pracy i nie musi przestrzegać określonego harmonogramu pracy.
- Pracując na podstawie umowy o pracę, pracownik musi wykonywać polecenia kierownictwa; pracując dla Umowie zlecenia lub Umowie o dzieło, osoba nie jest zobowiązana do wykonywania dodatkowej pracy.
- W przypadku pracy na rzecz Umowie zlecenia lub Umowie o dzieło nie przysługuje płatny urlop, w przeciwieństwie do pracy na podstawie Umowy o pracę (21 dni urlopu rocznie).
- Pracownicy w ciąży, niepełnosprawni i w wieku przedemerytalnym zatrudnieni na podstawie umowy o pracę podlegają szczególnej ochronie przed zwolnieniem, w przeciwieństwie do osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.
- Pracownik zatrudniony przez Umowie zlecenia lub Umowie o dzieło odpowiada za szkody wyrządzone osobom trzecim; odpowiedzialność materialna pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę jest ograniczona.
- Zgodnie z polską ustawą o ubezpieczeniach społecznych, umowa o pracę zawsze stanowiła podstawę ubezpieczenia społecznego; składki ZUS nie są odprowadzane od umów cywilnoprawnych, jeśli pracownik nie ukończył 26 lat.
Opodatkowanie pracownika pracującego w Polsce na podstawie zezwolenia na pracę
Kwota podatku jest taka sama dla wszystkich rodzajów umów o pracę i jest potrącana z wynagrodzenia brutto każdego miesiąca. Obliczanie podatków od wynagrodzeń w Polsce:
9,76% – fundusz emerytalny (obowiązkowa płatność);
7,77% – ubezpieczenie zdrowotne;
1,5% – możliwa utrata zdolności do czynności prawnych;
6,63% – podatek dochodowy;
2,45% – odrębne ubezpieczenie zdrowotne, które jest wystawiane za zgodą obu stron na podstawie Umowy o pracę.
Zapraszamy do dołączenia do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.
Ważne! Od 1 stycznia 2023 r. pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę mają możliwość otrzymywania co miesiąc większej części wynagrodzenia zamiast zwrotu podatku po złożeniu zeznania podatkowego PIT. Wniosek o niepobieranie zaliczek na PIT musi złożyć pracodawca.
Jakie są rodzaje umów o pracę?
Istnieją następujące rodzaje warunków zatrudnienia:
- na okres próbny;
- przez określony czas;
- dla określonego zakresu prac;
- na czas nieokreślony.
Umowa na okres próbny jest podpisywana, gdy pracodawca i pracownik chcą się upewnić, że mogą ze sobą współpracować. Pracodawca chce zobaczyć, jak pracownik wykonuje swoje obowiązki i czy ma wystarczające doświadczenie. Okres obowiązywania takiego warunku wynosi do trzech miesięcy. Umowa nie może zostać przedłużona, ale za zgodą obu stron możliwe jest zawarcie nowej umowy.
Zobacz też: Oferujemy wzór CV do skutecznego ubiegania się o pracę w Polsce
Umowa o pracę na czas określony jest najpopularniejszym rodzajem umowy wśród ukraińskich pracowników. Okres ważności jest określony w umowie i może zostać dwukrotnie przedłużony. Po kolejnym przedłużeniu umowa staje się ważna na czas nieokreślony. Umowa może zostać rozwiązana za porozumieniem stron, chyba że sam dokument przewiduje inne warunki.
Umowa o dzieło zawierana jest w sytuacji, gdy nie jest możliwe określenie przedziału czasowego na wykonanie pracy. Okres obowiązywania takiej umowy wygasa z chwilą wykonania przez pracownika określonego zakresu prac.
Pracodawcy nie zawsze są skłonni podpisywać z cudzoziemcami umowy o pracę na czas nieokreślony. Okres obowiązywania takiej umowy jest nieograniczony i może zostać rozwiązany za porozumieniem stron.
Co należy określić w umowie o pracę
Umowa o pracę jest sporządzana na piśmie i podpisywana przez obie strony: pracodawcę i pracownika. Dokument musi zostać wykonany nie później niż pierwszego dnia roboczego. Praca bez zawarcia umowy o pracę, dni próbne bez wynagrodzenia naruszają prawo.
Dokument musi zawierać:
- dane osobowe pracownika i pracodawcy;
- rodzaj umowy (na okres próbny, na określony czas, na określony zakres prac, na czas nieokreślony);
- okres ważności (w przypadku czasu nieokreślonego podawana jest tylko data rozpoczęcia zatrudnienia);
- warunki pracy (miejsce pracy, godziny pracy, urlopy itp.);
- Wynagrodzenie (w pełni stałe, brutto, nie może być niższe niż minimalne dozwolone przez prawo).
Pożądane jest również, aby warunki obejmowały następujące kwestie: ubezpieczenie (medyczne i społeczne), składki, warunki wcześniejszego rozwiązania umowy, płatny urlop (nie mniej niż 21 dni w roku).
Jak zmienić lub wypowiedzieć warunki umowy Warunki zatrudnienia
W przypadku, gdy obie strony zgadzają się na zmianę warunków zatrudnienia, pracodawca i pracownik mogą omówić parametry, które chcą zmienić. Istnieją dwa sposoby postępowania w takiej sytuacji:
- zawarcie nowej umowy;
- sporządzenie dodatkowego dokumentu wskazującego, które parametry zostały zmienione.
Gdy pracodawca decyduje się na samodzielną zmianę umowy, jest zobowiązany do poinformowania pracownika o zmianach i terminie ich wejścia w życie. Jeśli dana osoba nie zgadza się na zmiany w Warunkach zatrudnienia, ma prawo do odstąpienia od umowy, w którym to przypadku umowa ulega rozwiązaniu.
Najprostszym sposobem na rozwiązanie umowy o pracę jest zgoda obu stron. Muszą one podpisać specjalny dokument, a umowa zostaje anulowana. W niektórych przypadkach warunki rozwiązania umowy są negocjowane na etapie jej sporządzania. Jeśli nie uda się osiągnąć porozumienia, każda ze stron ma prawo zwrócić się do sądu pracy i czekać na jego decyzję.
