Bezwarunkowy dochód podstawowy: 1700 złotych miesięcznie zamiast 800 plus i innych świadczeń

Od kilku lat w Polsce toczy się debata na temat bezwarunkowego dochodu podstawowego (BDP). To odważna propozycja, która zakłada, że każdy obywatel, niezależnie od wieku, sytuacji zawodowej czy dochodów, otrzymywałby co miesiąc stałą kwotę pieniędzy. W kontekście obecnych wyzwań gospodarczych i społecznych taka idea nabiera znaczenia, ale rodzi również wiele pytań i wątpliwości. Czy BDP faktycznie mógłby zastąpić popularne programy pomocowe, takie jak 800 plus i 300 plus? Czy takie rozwiązanie opłaci się Polakom i czy będą mogli z niego skorzystać Ukraińcy mieszkające w Polsce?

Czym jest bezwarunkowy dochód podstawowy?

Bezwarunkowy dochód podstawowy to prosty w założeniu model wsparcia finansowego – stała kwota pieniędzy przyznawana każdemu obywatelowi bez żadnych warunków. Bez wypełniania wniosków, bez sprawdzania sytuacji majątkowej, bez względu na to, czy ktoś pracuje, czy nie.

Zobacz podobne:
Status bezrobotnego w Polsce: przewodnik dla Ukraińców

Ideą Bezwarunkowego dochodu podstawowego jest zapewnienie każdemu minimalnych środków do życia, co mogłoby zmniejszyć poziom ubóstwa, zwiększyć poczucie bezpieczeństwa finansowego i ograniczyć biurokrację. Takie rozwiązanie uwzględniało by również obcokrajowców legalnie przebywających na stale w Polsce, w tym obywateli Ukrainy.

Source: Vista Create

Testy na świecie: Inspiracje i wnioski

Pomysł BDP nie jest nowy i był już testowany w wielu krajach na świecie. Oto kilka przykładów:

• Finlandia: w latach 2017 – 2019 przeprowadzono pilotaż, w ramach którego 2000 bezrobotnych osób otrzymywało 560 euro miesięcznie. Program wpłynął pozytywnie na zdrowie psychiczne uczestników, ale nie zwiększył istotnie ich aktywności zawodowej;
• Szwajcaria: w 2013 roku mieszkańcy tego kraju mieli okazję wypowiedzieć się w referendum na temat wprowadzenia BDP. Pomysł został odrzucony, głównie ze względu na obawy o wysokie koszty;
• Kenya i Indie: W biedniejszych regionach tych krajów BDP ma na celu walkę z ubóstwem i wspieranie lokalnych społeczności;
• USA: W niektórych stanach, jak Kalifornia, pilotaże BDP kierowane są do rodzin o niskich dochodach, aby sprawdzić, czy taki model wsparcia poprawia ich sytuację życiową.

Polski kontekst: czy BDP ma szansę na wprowadzenie?

W Polsce jeszcze przed pandemią COVID-19 planowano przeprowadzenie pilotażu BDP w województwie warmińsko-mazurskim. Miało to być działanie skierowane do 31 tysięcy mieszkańców tego regionu, szczególnie dotkniętego problemem bezrobocia i ubóstwa. W ramach testu każda osoba miała otrzymywać 1300 zł miesięcznie przez dwa lata. Niestety pandemia pokrzyżowała te plany.

Dołącz do naszego kanału Telegram, naszej strony na Facebooku i Instagramie. Dzięki temu będziesz na bieżąco z najnowszymi wiadomościami i wydarzeniami.

Teraz, za sprawą Krajowego Planu Odbudowy (KPO), temat BDP wraca na tapet. W obliczu inflacji i rosnących kosztów życia kwota proponowanego świadczenia wzrosła do 1700 zł miesięcznie. Według zwolenników, mogłoby to być istotne wsparcie dla osób, które poniosły straty w wyniku pandemii, ale również dla wszystkich obywateli w trudniejszych sytuacjach materialnych.

Jednak BDP wiązałby się z likwidacją wielu obecnych programów socjalnych, takich jak 800 plus czy popularnego 300 plus. To oznaczałoby, że rodzice wielodzietni, którzy obecnie korzystają z wysokiego wsparcia finansowego, mogliby odczuć negatywne skutki tej zmiany.

Zalety i wyzwania bezwarunkowego dochodu podstawowego

Co przemawia za wprowadzeniem BDP?

1. Prostota systemu: jeden program zastępuje wiele, zmniejszając koszty administracyjne.
2. Redukcja ubóstwa: gwarantowany dochód zapewnia minimum finansowe wszystkim obywatelom.
3. Lepsze zdrowie psychiczne: stabilność finansowa zwiększa poczucie bezpieczeństwa i zmniejsza stres związany z brakiem pieniędzy.

Jakie są wątpliwości BDP?

1. Koszty: realizacja tak ambitnego programu wymagałaby ogromnych nakładów finansowych.
2. Rezygnacja z dotychczasowych świadczeń: rodziny korzystające z 800 plus i innych programów mogłyby stracić na zmianach.
3. Wpływ na rynek pracy: krytycy obawiają się, że BDP mógłby zniechęcać do podejmowania pracy.

Source: Vista Create

Czy 1700 złotych to wystarczająca kwota?

1700 zł miesięcznie może wydawać się atrakcyjne, szczególnie w kontekście obecnych świadczeń, które są ograniczone do wybranych grup społecznych. Jednak pytanie, czy ta kwota wystarczy na pokrycie podstawowych potrzeb i wzrostu płacy minimalnej w 2025 roku, pozostaje otwarte. Koszty życia w Polsce różnią się w zależności od regionu – w dużych miastach są zdecydowanie wyższe niż na wsiach czy w małych miasteczkach.

Zwolennicy BDP podkreślają, że jego główną zaletą jest zapewnienie równości – każdy otrzymuje tyle samo, co może przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu. Z kolei przeciwnicy wskazują na ryzyko obciążenia budżetu państwa, które mogłoby prowadzić do podwyższenia podatków lub cięć w innych sektorach.

Zobacz też: Świadczenia socjalne dla Ukraińców w Polsce w 2025 roku – kompletny przewodnik

Wprowadzenie bezwarunkowego dochodu podstawowego to odważna i innowacyjna propozycja, która mogłaby zrewolucjonizować polski system pomocy społecznej. Jednak decyzja o wdrożeniu tego rozwiązania wymaga starannej analizy kosztów i korzyści. Czy 1700 zł miesięcznie dla każdego okaże się sposobem na poprawę jakości życia Polaków, czy stanie się tylko kosztownym eksperymentem? Czas pokaże, jak rząd podejdzie do tego wyzwania i czy społeczeństwo będzie gotowe na taką zmianę.