Decyzja | Czym jest decyzja na podstawie karty pobytu w Polsce

Jeśli złożyłeś/aś wniosek o zezwolenie na pobyt w Polsce, na pewno usłyszysz słowo „decyzja”. Jest to rodzaj oficjalnego rozstrzygnięcia, które powie Ci, czy możesz spokojnie mieszkać w kraju, czy jeszcze nie. Wyjaśnijmy, co to jest i dlaczego bez niej ani rusz.

Decyzja – klucz do legalnego pobytu w Polsce

Czym jest „decyzja”?

„Decyzja” – to oficjalna odpowiedź wojewody na Twój wniosek o zezwolenie na pobyt (kartę pobytu).

Decyzja może być dwojakiego rodzaju:

• Pozytywna – gdy otrzymujesz zgodę na wydanie karty
• Negatywna – w przypadku odmowy.

Dokument ten jest bardzo ważny, ponieważ potwierdza Twój legalny pobyt w Polsce i stanowi podstawę do wydania samej plastikowej karty pobytu.

Podstawowe informacje zawarte w decyzji

Jest to dokument, który oficjalnie potwierdza: masz prawo mieszkać w Polsce. Zobaczmy, co dokładnie się w nim znajduje i dlaczego warto na to zwrócić uwagę.

• Twoje dane. Nazwisko, imię, data urodzenia – sprawdź, czy wszystko jest napisane poprawnie. Błędy się zdarzają, a ich poprawianie trwa długo.
• Który urząd wydał decyzję. W decyzji wskazano, od którego wojewody nadeszła odpowiedź – to po prostu informacja, kto dokładnie rozpatrywał Twoją sprawę.
• Okres ważności. Jeśli ubiegałeś/aś się o pobyt czasowy – będzie podana data, do której jest on ważny. Jeśli o pobyt stały – najprawdopodobniej data końcowa nie będzie wskazana.
• Kiedy wydano decyzję. Ta data jest ważna, zwłaszcza jeśli, na przykład, otrzymałeś/aś odmowę i chcesz się odwołać.
• Na jakiej podstawie podjęto decyzję. Tutaj podane są artykuły ustawy – brzmi to sucho, ale bywa przydatne, zwłaszcza jeśli coś poszło не так.
• Czy możesz pracować? Czy należy zgłaszać zmianę adresu? Czy możesz wyjeżdżać za granicę? – Wszystko to powinno być wskazane.
• Jeśli to karta z dostępem do rynku pracy. Ważne jest, aby wszystko sprawdzić – błędy mogą kosztować Cię czas i nerwy.

Rada: nie spiesz się z odkładaniem decyzji do szuflady. Przeczytaj ją uważnie. A jeśli coś jest niejasne lub wydaje się nieprawidłowe – lepiej od razu zadać pytanie w urzędzie lub skonsultować się.

Uprawnienia wynikające z pozytywnej decyzji

Główne prawo: Legalny pobyt na terytorium Polski

Najważniejsze, co daje decyzja, to prawo do legalnego przebywania w Polsce. Co więcej, nawet jeśli jeszcze nie otrzymałeś/aś decyzji, a jedynie złożyłeś/aś dokumenty, przebywasz w kraju legalnie, dopóki masz w paszporcie stempel z urzędu. Potwierdza on, że Twoja sprawa została przyjęta do rozpatrzenia.

Daje Ci to spokój: nikt nie może Cię deportować ani ukarać grzywną, dopóki trwa procedura.

Prawo do pracy

Jeśli ubiegasz się o kartę pobytu w celu podjęcia pracy, po otrzymaniu pozytywnej decyzji automatycznie otrzymujesz również zezwolenie na zatrudnienie. Ale tutaj ważne jest, aby zrozumieć szczegóły:

• na samej karcie często jest napisane: „dostęp do rynku pracy”, i wydaje się, że możesz pracować gdziekolwiek.
• w przypadku jednolitego zezwolenia na pobyt i pracę, możesz pracować tylko na stanowisku i w firmie wskazanych w decyzji. Żadnych „prac dorywczych” ani zmiany miejsca bez powiadomienia!

Zmieniłeś/aś pracodawcę? Planujesz przejść na nowe stanowisko? Nie zapomnij złożyć nowego wniosku w urzędzie. Bez tego Twoje zezwolenie będzie uważane za nieważne, nawet jeśli masz w ręku „świeżą” kartę.

Terminy oczekiwania na decyzję: Rzeczywistość a ustawodawstwo

Terminy ustawowe

Jeśli odnieść się do oficjalnych norm, wszystko brzmi dość obiecująco:

• Karta pobytu czasowego – zgodnie z prawem decyzja powinna zostać wydana w ciągu 60 dni od złożenia kompletnego zestawu dokumentów.
• Karta pobytu stałego – tutaj już dłużej: do 6 miesięcy.
• Odwołanie (skarga na odmowę) – powinno zostać rozpatrzone w ciągu 90 dni.

Zobacz też: Urząd Wojewódzki w Warszawie | Godziny otwarcia i aktualne adresy

Rzeczywiste terminy

W rzeczywistości terminy często się „przesuwają”, i oto, co mamy:

• Wielu wnioskodawców czeka od 4 do 14 miesięcy, a pojedyncze przypadki ciągną się przez 18 miesięcy i dłużej.
• Nawiasem mówiąc, jeśli powiedziano Ci: „Liczymy termin od złożenia wniosku”, nie ciesz się przedwcześnie. Oficjalne odliczanie może się rozpocząć dopiero w momencie, gdy wszystkie dokumenty są w porządku. Jeśli coś doniosłeś/aś później – data się zmienia.

Fakt od MSWiA: techniczna personalizacja karty (czyli jej fizyczne wykonanie) zajmuje zaledwie około 8,5 dnia. Cała reszta to biurokracja, kolejki i brak czasu u inspektorów.

Podróże z decyzją vs. Karta pobytu/PESEL UKR

Otrzymałeś/aś długo oczekiwaną decyzję i już marzysz o odwiedzeniu rodziny lub wyjeździe gdzieś na weekend? Rozumiemy! Ale tutaj ważne jest, aby nie pomylić: sama kartka z decyzją nie jest dokumentem podróży. Zobaczmy, co można, a czego jeszcze nie.

Do przekraczania granicy i podróży po strefie Schengen

Aby bez problemu przejść kontrolę graniczną i dostać się do innych krajów Europy, będziesz potrzebować zestawu dokumentów, który zależy od Twojego statusu.

Jeśli masz kartę pobytu

• Ważny paszport zagraniczny
• Plastikowa karta pobytu

Z tymi dokumentami możesz przebywać w innych krajach strefy Schengen do 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu.

Oznacza to, że na przykład można pojechać do Niemiec na kilka tygodni, potem do Czech, a następnie wrócić do domu. Najważniejsze – nie przekraczać limitu.

Jeśli masz status PESEL UKR

• Paszport zagraniczny
• Dokument Diia.pl (w formie elektronicznego dokumentu w aplikacji mObywatel)

Diia.pl jest równoważny karcie pobytu i daje analogiczne prawa: możliwość poruszania się po krajach Schengen do 90 dni w ciągu półrocza.

Ważne: dzieci poniżej 13 roku życia nie mogą samodzielnie korzystać z Diia.pl. Ale możesz dodać dokumenty swoich dzieci do swojej aplikacji – w tym celu w mObywatel jest funkcja „dodaj dziecko”.

A jeśli jest decyzja, ale karty jeszcze nie ma?

Tak często bywa. Decyzja została wydana, ale plastik jeszcze nie został wyprodukowany – a Ty już chcesz pojechać, na przykład, do domu na kilka tygodni.

Co robić?

• Możesz złożyć wniosek o wizę krajową typu D – na 90 dni. Jest to tymczasowe rozwiązanie, które pozwoli wyjechać z Polski, a następnie wrócić, czekając na swoją kartę.
• Taki wniosek można złożyć w konsulacie Ukrainy w innym kraju lub po uzgodnieniu – w Polsce (w szczególnych przypadkach).

Podróże poza strefę Schengen

Jeśli nagle zastanawiasz się nad podróżą poza strefę Schengen – na przykład na Ukrainę lub do innego kraju – musisz pamiętać: zasady wyjazdu zależą od kraju, do którego się udajesz.

Ważne jest, aby z góry wiedzieć, co Cię tam czeka, jakie dokumenty są potrzebne, jak długo można przebywać, aby później nie było problemów na granicy.

Główne przyczyny odmowy wydania decyzji

Częste przyczyny negatywnej decyzji

Odmowa to nieprzyjemna wiadomość, ale najczęściej jest związana z konkretnymi kwestiami, które można by poprawić. Oto, co najczęściej jest przyczyną:

• Dokumenty złożono niekompletne lub z błędami – na przykład zapomniano o ważnym potwierdzeniu lub nie zdążono poprawić braków, gdy urząd prosił o uzupełnienie pakietu.
• W Twoich dokumentach upłynął termin ważności – paszport lub inne ważne dokumenty straciły ważność, zanim Twoja sprawa została rozpatrzona.
• Cel pobytu w Polsce nie uzasadnia długiego terminu – jeśli zadeklarowano mniej niż trzy miesiące, a chcesz zostać dłużej, wywoła to pytania.
• Zostałeś/aś wpisany/a do bazy osób niepożądanych w strefie Schengen – to poważny powód do odmowy.
• Istnieją zaległości podatkowe – i to również wpływa na decyzję.
• We wniosku znaleziono fałszywe informacje lub podrobione dokumenty – takie rzeczy szybko się wykrywa, i to prawie stuprocentowa odmowa.
• Problemy z prawem – jeśli naruszałeś/aś porządek, byłeś/aś w więzieniu lub masz zakaz wjazdu, szansa na otrzymanie decyzji jest minimalna.
• Jednocześnie złożono kilka wniosków o zezwolenie na pobyt – to naruszenie, które nie pozostaje bez uwagi.
• Nie zgłoszono zmian: zmieniłeś/aś pracę, adres lub uczelnię, wynagrodzenie – i nie dołączyłeś/aś nowych dokumentów.

Zobacz też: Karta stałego pobytu | Jak uzyskać stały pobyt w Polsce

Od 1 czerwca 2025 roku dodano nowe przyczyny odmowy:

• Jeśli przyjechałeś/aś, ale nie podjąłeś/podjęłaś pracy.
• Jeśli pracodawca nie wpuszczał kontrolerów lub nie płacił podatków.
• Jeśli Twoja praca to mniej niż ćwierć etatu (dla zezwoleń na pracę).
• Jeśli rozpoczęcie pracy jest zaplanowane później niż rok po wydaniu zezwolenia.

W przypadku niektórych wiz (np. turystycznych, gościnnych lub studenckich) w ogóle nie można ubiegać się o zezwolenie na pobyt lub pracę.

Jeśli otrzymałeś/aś odmowę – nie panikuj! Istnieje jasna procedura odwoławcza, i często szanse na uzyskanie pozytywnej decyzji są bardzo dobre.

Jak odwołać się od negatywnej decyzji

• Jeśli otrzymałeś/aś odmowę, ważne jest, aby nie tracić czasu – masz tylko 14 dni od momentu otrzymania decyzji, aby złożyć odwołanie.
• Odwołanie należy wysłać do tego samego urzędu wojewódzkiego, który wydał odmowę. Prosisz ich o ponowne rozpatrzenie Twojej sprawy. Czasami wojewoda zmienia swoją decyzję po ponownym rozpatrzeniu.
• Jeśli wojewoda nie zmieni zdania, sprawa zostanie przekazana na drugi poziom – do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców w Warszawie. To kolejna instancja, która rozpatruje odwołanie w ciągu 7 dni.
• Odwołanie można złożyć na trzy sposoby: osobiście w urzędzie, pocztą listem poleconym (koniecznie zachowaj potwierdzenie nadania!) lub online przez platformę ePUAP.
• We wniosku koniecznie wskaż: swoje imię i nazwisko, adres, numer sprawy i poproś o ponowne rozpatrzenie wniosku i wydanie zezwolenia.
• Najlepiej dodać uzasadnienie: dlaczego uważasz odmowę za błędną – na przykład, że jakieś ważne dokumenty nie zostały uwzględnione lub popełniono błędy przy rozpatrywaniu. Warto poprzeć to dokumentami i odniesieniami do przepisów prawa.

Podczas trwania procesu odwoławczego Twój pobyt w Polsce pozostaje legalny – potwierdza to stempel w paszporcie.

Aby odwołanie było jak najbardziej skuteczne, warto wcześniej zapoznać się z aktami sprawy i zrozumieć, z jakich dokładnie przyczyn Ci odmówiono.

Ważne wskazówki i o czym należy pamiętać przy załatwianiu karty pobytu

• Pilnuj kontaktów. Podałeś/aś adres i numer telefonu? Świetnie. Teraz nie zapominaj sprawdzać poczty – zarówno elektronicznej, jak i tradycyjnej. Urząd może wysłać pismo, i lepiej nie przegapić niczego ważnego.
• Zbierz wszystkie dokumenty z wyprzedzeniem. Im dokładniej i kompletniej przygotujesz pakiet dokumentów, tym mniejsza szansa, że urząd zwróci go z uwagami.
• Nie trać wątku. Sprawdzaj status sprawy – na stronie internetowej, telefonicznie lub listownie. Czasami urząd czeka na dodatkowe informacje od Ciebie, ale nie dzwoni – po prostu pisze.

• Straciłeś/aś pracę? Nie milcz. Jeśli masz zezwolenie na pobyt i pracę, i zostałeś/aś zwolniony/a – w ciągu 15 dni należy o tym poinformować wojewodę. Po tym masz 30 dni (lub 3 miesiące, jeśli masz „Niebieską Kartę UE”), aby znaleźć nową pracę i złożyć nowy wniosek.
• Coś poszło nie tak? Działaj od razu. Błąd na stronie, rezerwacja zniknęła, zapomniałeś/aś dołączyć dokument – nie czekaj. Skontaktuj się z urzędem, wyjaśnij sytuację i zapytaj, jak to naprawić.

Przydatne wskazówki w formie wygodnej tabeli (można przewijać w prawo)