Urlop macierzyński w Polsce dla Ukraińców: szczegółowy przewodnik

Jeśli stoicie Państwo właśnie u progu rodzicielstwa w Polsce lub już trzymacie na rękach maleńkie dziecko, z pewnością zainteresuje Was, jak załatwić formalności związane z urlopem macierzyńskim, otrzymywać dodatkowe świadczenia i wiele więcej.
Spis treści
Rodzaje urlopów związanych z rodzicielstwem w Polsce
Zanim zaczniemy rozmowę o formalnościach związanych z urlopem macierzyńskim, przyjrzyjmy się bliżej, jakie rodzaje urlopów istnieją w Polsce.
Urlop macierzyński
- Pierwszy z płatnych urlopów związanych z ciążą i porodem.
- Wymiar: urlop trwa 20 tygodni, jeśli urodzi się jedno dziecko; 31 tygodni – jeśli dwoje; 33 tygodnie – jeśli troje i więcej.
- Kiedy zacząć: można rozpocząć urlop do 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu.
- Okres obowiązkowy: matka musi wykorzystać co najmniej 14 tygodni po urodzeniu dziecka.
Tutaj kobieta może sama decydować, kiedy chce iść na urlop.
Urlop rodzicielski
Po urlopie macierzyńskim można wziąć urlop rodzicielski. To dodatkowy czas, aby być blisko z maluchem.
- Wymiar: Jeśli urodziło się jedno dziecko — urlop rodzicielski trwa do 41 tygodni, jeśli kilkoro — do 43 tygodni. Wymiar ten przysługuje łącznie obojgu rodzicom.
- Czy można dzielić z partnerem? Tak, urlop rodzicielski można podzielić między matkę i ojca, co daje rodzicom dużą elastyczność.
- Minimum 9 tygodni: Jednakże co najmniej 9 tygodni z tego urlopu musi wziąć jeden z rodziców i tych tygodni nie można przenieść na drugiego.
Urlop wychowawczy – to zazwyczaj bezpłatny urlop, który można wziąć po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.
- Można go wziąć w wymiarze do 36 miesięcy.
- Można go podzielić na maksymalnie 5 części.
- Każdemu z rodziców przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego.
- Wyobraźcie sobie, że pracujecie, a Wasz partner odpoczywa z maluchem, a potem się zamieniacie.
- To bardzo pomaga utrzymać równowagę!
Należy pamiętać, że urlop wychowawczy jest bezpłatny! Plusem tego rodzaju urlopu jest pełna ochrona miejsca pracy. Takiego pracownika nie można zwolnić ani obniżyć mu stanowiska.
Urlop ojcowski
Ojcowie również mają prawo do urlopu. To szansa, by być blisko z dzieckiem w jego pierwszych dniach.
- Taki urlop trwa 14 dni
- Można go wziąć do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia.
Jak załatwić formalności związane z urlopem macierzyńskim w Polsce?
Zorganizowanie urlopu macierzyńskiego nie jest trudne. Ważne jest, aby postępować zgodnie z kilkoma prostymi krokami.
Krok 1. Powiadomienie pracodawcy
Przede wszystkim należy poinformować pracodawcę o zamiarze pójścia na urlop macierzyński. Najlepiej złożyć wniosek co najmniej 21 dni przed rozpoczęciem urlopu. Nie zapomnijcie dołączyć zaświadczenia od ginekologa i aktu urodzenia dziecka. Aby poinformować pracodawcę, należy użyć formularza, który można pobrać pod linkiem.
Krok 2. Złożenie wniosku do ZUS
Następny krok — złożenie wniosku do ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych). Należy pamiętać, że wniosek ten składa płatnik składek (np. pracodawca). Będziecie potrzebować:
- Wniosek, który powinien zawierać następujące dane:
- W prawym górnym rogu strony — data i miejscowość.
- Poniżej po lewej — Państwa dane osobowe (imię, nazwisko, stanowisko, adres zamieszkania, numer telefonu, e-mail).
- Poniżej po prawej — dane pracodawcy (imię, nazwisko, stanowisko, nazwa firmy, adres).
- Treść wniosku z imieniem i nazwiskiem dziecka, datą urodzenia, datą rozpoczęcia urlopu i jego długością w tygodniach (jeśli wniosek jest składany po urodzeniu dziecka).
- Podpis
Link do pobrania gotowego dokumentu – Wniosek o urlop
Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
Jeśli składacie Państwo wniosek przed porodem, należy dołączyć zaświadczenie od ginekologa z przewidywaną datą porodu. Jeśli bierzecie tylko część urlopu, należy to dokładnie określić. Na kolejny okres urlopu trzeba będzie złożyć osobny wniosek. Jeśli ojciec również chce wziąć część urlopu, składa on wniosek we własnym imieniu.
Krok 3. Formalności związane z urlopem rodzicielskim
Złóżcie wniosek o urlop rodzicielski od razu po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Uprości to proces. Można połączyć urlop macierzyński z rodzicielskim, składając jeden wniosek.
Wypłaty i świadczenia podczas urlopu macierzyńskiego w Polsce?
Kwestia wypłat zwykle najbardziej martwi rodziców. Od razu powiedzmy, że tutaj wszystko jest indywidualne i nie da się udzielić jednej, wyczerpującej informacji na ten temat.
W Polsce przewidziane są wypłaty dla rodziców na urlopie macierzyńskim. Oto główne, o których należy wiedzieć:
Zasiłek macierzyński
Kwota: 100% podstawy wymiaru zasiłku (przeciętne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy) za okres urlopu macierzyńskiego. Aby go otrzymać, trzeba być legalnie zatrudnionym i mieć opłacane składki chorobowe do ZUS.
Zasiłek za okres urlopu rodzicielskiego
Kwota: 70% podstawy wymiaru. (Jeśli matka złoży wniosek o oba urlopy w ciągu 21 dni po porodzie, zasiłek za cały okres wyniesie 81,5%).
Dodatkowe świadczenia:
- Becikowe: Jednorazowe świadczenie z tytułu urodzenia dziecka Becikowe – 1000 złotych (uzależnione od dochodu rodziny).
- Rodzina 800+: Wypłata 800 złotych na każde dziecko do 18. roku życia.
Wypłaty zasiłku macierzyńskiego realizuje ZUS (lub pracodawca, jeśli zatrudnia powyżej 20 osób). Generalnie rodzice otrzymują wszystkie należne im świadczenia na dziecko.
Urlop macierzyński dla kobiet niepracujących i na umowach cywilnoprawnych
Jeśli nie pracujesz lub jesteś na umowie cywilnoprawnej, nie martw się! Na przykład, świadczenie „Kosiniakowe” może otrzymać każda mama, nawet jeśli nie jest zatrudniona.
- Warunki: Istnieje możliwość otrzymywania świadczeń, jeśli posiada się ubezpieczenie zdrowotne.
- Świadczenie rodzicielskie (Kosiniakowe): można je otrzymać również w przypadku braku zatrudnienia. Wynosi 1000 zł miesięcznie.
Kobiety na umowie zlecenia
- Warunki otrzymania zasiłku: wypłaty są możliwe przy opłacaniu dobrowolnej składki na ubezpieczenie chorobowe.
- Wysokość wypłat: zależy od wysokości opłacanych składek i podstawy wymiaru.
Prawa i ochrona kobiet w ciąży i rodziców w Polsce
Nie zapominajcie, że macie prawa:
- Zakaz zwolnienia: Nie można Was zwolnić w okresie ciąży ani urlopu macierzyńskiego.
- Powrót do pracy: Po urlopie macierzyńskim możecie wrócić na swoje dotychczasowe stanowisko.
- Praca w niepełnym wymiarze godzin: Będąc na urlopie wychowawczym, można pracować w niepełnym wymiarze godzin.
- Zakaz pracy w nocy i w godzinach nadliczbowych: Kobiety w ciąży nie mogą pracować w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej.
Chcą Państwo być na bieżąco z ważnymi wiadomościami i poradami dla Ukraińców w Polsce? Dołączcie do naszej społeczności! Obserwujcie nas na Facebooku i subskrybujcie nasz kanał na Telegramie, aby nie przegapić wiadomości, porad dotyczących życia w Polsce i odpowiedzi na ważne pytania.
Porady dla Ukraińców
- Zwróćcie uwagę na dokumenty i upewnijcie się, że wszystko jest w porządku.
- Jeśli pracujecie, zadbajcie o to, aby składki były odprowadzane do ZUS.
- Dołączajcie do grup wsparcia dla Ukraińców w Polsce. Tam zawsze pomogą radą i podzielą się swoim doświadczeniem.
Zakończenie
Aby ciąża i poród przyniosły więcej radości niż kłopotów, lepiej z góry przewidzieć wszystkie aspekty finansowe i zrozumieć całą sekwencję działań. Wtedy nowa strona życia przebiegnie bez problemów bytowych i finansowych.