Ukraińskie szkoły w Polsce Lista według miast

Po przeprowadzce do Polski jedno z pierwszych pytań wielu ukraińskich rodzin brzmi: gdzie mają uczyć się dzieci? Polskie szkoły oczywiście przyjmują Ukraińców – bezpłatnie, bez egzaminów, ze wsparciem. Ale co zrobić, jeśli dziecku trudno jest przyswajać język polski lub chce się uczyć według ukraińskiego programu nauczania?

Nowe zasady i obowiązkowa edukacja szkolna w Polsce od 1 września 2024 roku

Od jesieni 2024 roku w Polsce wchodzą w życie nowe przepisy – teraz wszystkie dzieci z ukraińskim paszportem, które tu mieszkają, muszą osobiście uczęszczać do polskiej szkoły. Nauka online według ukraińskiego programu nauczania nie jest już uważana za normę.

Jeśli dziecko nie będzie uczyć się w polskiej szkole i nie podlega pod ten wyjątek, rodzice mogą otrzymać upomnienie, a w przypadku jego zignorowania – grzywnę do 10 tysięcy złotych. W skrajnych przypadkach mogą zostać zaangażowane służby do spraw rodziny.

Nawiasem mówiąc, wypłaty w ramach programów pomocowych (takich jak 800+ czy „Dobry start”) są teraz uzależnione od tego, czy nastolatek uczy się w polskiej szkole i jest zarejestrowany w systemie od 1 czerwca 2025 roku. Bez tego świadczenia nie zostaną przyznane.

Szkoły ukraińskie w Polsce: gdzie i jak znaleźć

W Polsce pojawiły się szkoły ukraińskie – nie tylko po to, by dzieci się uczyły, ale by nie zapomniały swojego języka i kultury. Istnieją różne warianty takich szkół:

• Są szkoły dla mniejszości narodowej, ale trudno się do nich dostać, ponieważ są przeznaczone głównie dla rdzennych mieszkańców, a nie dla tych, którzy przyjechali niedawno.
• W dużych miastach – Warszawie, Wrocławiu, Krakowie – otwarto prywatne ośrodki, które działają według ukraińskiego programu nauczania i pomagają dzieciom nie zostawać w tyle z nauką w domu.
• Istnieją również szkoły sobotnie – na przykład „Ukraiński Dom” w Warszawie. To jak dodatkowe zajęcia w weekendy, aby podtrzymywać język i znać historię.
• Osobno warto wspomnieć o Warszawskiej Szkole Ukraińskiej z dwujęzycznym nauczaniem. Tam dzieci otrzymują zarówno polskie, jak i ukraińskie świadectwo – doskonała opcja, jeśli chce się uczyć od razu w obu systemach.

Ale oczywiście ze szkołami ukraińskimi w Polsce nie wszystko jest idealnie. Na razie brakuje jasnych przepisów, jak włączyć je do polskiego systemu oświaty, często brakuje finansowania i uczniów. Bywają trudności z organizacją i współpracą z lokalnymi władzami.

Szkoły ukraińskie w polskich miastach

Szkoły ukraińskie w Warszawie – lista

Ukraińska Szkoła Sobotnia i Klub Dziecięcy dla obywateli Ukrainy (fundacja „Nasz Wybór”) – szkoła dla Ukraińców, gdzie można nauczyć się języka ukraińskiego, historii Ukrainy, jej kultury i geografii.

Zajęcia odbywają się w każdą sobotę: dla przedszkolaków – w klubie dziecięcym „Rukawyczka” w Ukraińskim Domu w Warszawie, a dla uczniów – w Zespole Szkół Stenotypii i Języków Obcych w Warszawie.

Szkoła dla Ukraińców „Materynka” im. D. Pawłyczki

Szkoła „Materynka” im. D. Pawłyczki działa w Warszawie już od 2017 roku, oferując dzieciom z ukraińskich rodzin naukę według ukraińskiego programu oświatowego. W ramach placówki działa szkoła dzienna i sobotnia, a także fundacja „Ukraińskie Centrum Edukacji”. Niedawno centrum edukacyjne poinformowało o rozszerzeniu sieci placówek, anonsując otwarcie szkół w takich miastach Polski:

• Kraków;
• Wrocław;
• Gdańsk;
• Lublin;
• Poznań;
• Łódź;
• Katowice;
• Zielona Góra.

Zobacz podobne:
Bezpłatny transport dla ukraińskich uczniów we Wrocławiu

Usługi edukacyjne w nowych placówkach szkolnych, podobnie jak w warszawskiej szkole, będą świadczone w języku ukraińskim.

Dzieciom tradycyjnie oferowany jest pełny kurs przedmiotów ogólnokształcących dla klas 1-11 zgodnie z programem nauczania Ministerstwa Edukacji i Nauki Ukrainy. Centrum Edukacyjne jest bowiem oficjalnym partnerem Międzynarodowej Szkoły Ukraińskiej.

Dlatego w trakcie nauki i po ukończeniu szkoły uczniowie otrzymają standardowe ukraińskie dokumenty edukacyjne wzoru państwowego:

• dla uczniów klas 3-8 oraz 10 – świadectwo szkolne (tabel),
• po ukończeniu 9 klasy – świadectwo ukończenia szkoły podstawowej i suplement do niego,
• po ukończeniu 11 klasy – świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego i suplement do niego.

Aby zapisać dziecko do szkoły „Materynka” w którymkolwiek z wyżej wymienionych miast, należy wypełnić formularz rejestracyjny, podając dane osobowe dziecka i dane kontaktowe. Centrum edukacyjne zaprasza również do współpracy nauczycieli, którzy chcieliby pracować w ukraińskiej szkole w różnych miastach. Do zespołu pedagogicznego zapraszani są nauczyciele klas początkowych 1-4 oraz nauczyciele szkoły średniej 5-11 klas. Aby złożyć aplikację na wakaty, przejdź pod odpowiednie wskazane linki i również wypełnij proponowany formularz.

Szkoła ukraińska we Wrocławiu

Szkoła Sobotnia (Wrocławskie Zjednoczenie Ukraińców w Polsce) – zajęcia prowadzone są w trzech grupach wiekowych:

• przedszkolaki (4-6 lat),
• młodsi uczniowie (klasy 1-3),
• starsi uczniowie (klasy 4+).

Szkoła działa w każdą sobotę w ciągu roku szkolnego. W programie przewidziano zajęcia z języka ukraińskiego, historii i kultury Ukrainy, etnografii, śpiewu/tańca, religii (na życzenie).

Szkoły ukraińskie w Białym Borze

Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Tarasa Szewczenki – z polskim i ukraińskim językiem nauczania, struktura – liceum ogólnokształcące i szkoła podstawowa.

Szkoły ukraińskie w Bartoszycach

Szkoła Podstawowa nr 8 im. Łesi Ukrainki – z ukraińskim językiem nauczania, na wysokim poziomie naucza języka ukraińskiego, historii i geografii Ukrainy, pielęgnuje ukraińskie tradycje i zwyczaje, wychowuje w duchu tolerancji i otwartości na różne kultury.

Zobacz też: Najlepsze szkoły policealne w Warszawie: kierunki, ceny i adresy

Szkoły ukraińskie w Górowie Iławeckim

Zespół Szkół z Ukraińskim Językiem Nauczania obejmuje liceum ogólnokształcące i szkołę podstawową, szczególną uwagę przywiązuje się do zachowania i podtrzymywania tradycji, co kształtuje tożsamość narodową uczniów. Podczas nauki młodzież poznaje historię, geografię, kulturę i język swoich przodków.

Szkoły ukraińskie w Przemyślu

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Markijana Szaszkewycza – z polskim i ukraińskim językiem nauczania. Struktura – III Liceum Ogólnokształcące i Szkoła Podstawowa nr 17. Placówka kontynuuje tradycje sięgające czasów galicyjskich. Szkoła zajmuje 8. miejsce w krajowym rankingu szkół średnich, w programie nauczania liczba godzin języka ukraińskiego jest równa liczbie godzin języka polskiego, dodatkowo prowadzone są zajęcia z historii i geografii Ukrainy.

Nowy projekt edukacyjny „Pierwsza Szkoła Ukraińska”

Na szczególną uwagę zasługuje również nowa inicjatywa edukacyjna „Pierwsza Szkoła Ukraińska w Polsce”, stworzona przez fundację „Niezłomna Ukraina” w marcu 2022 roku zgodnie z ukraińskim programem nauczania Ministerstwa Edukacji i Nauki Ukrainy.

Projekt edukacyjny stał się odpowiedzią na pilną potrzebę zapewnienia edukacji ewakuowanym dzieciom z Ukrainy, które uciekając przed wojną, znalazły schronienie w Polsce. Do tej pory utworzono trzy ukraińskie szkoły w miastach – Warszawa, Wrocław i Kraków. Uczniowie są bezpłatnie zaopatrywani we wszystkie niezbędne materiały do nauki. Kadra pedagogiczna i administracyjna składa się z polskich oraz ukraińskich specjalistów. W szkole przewidziano naukę języka polskiego oraz odbycie (na życzenie) kursu rehabilitacyjnego z psychologami.

Pomoc dla szkoły

Nauka w innym kraju to nie tylko bariera językowa, ale także proste, życiowe sprawy: gdzie wziąć plecak, kto opłaci zajęcia dodatkowe, gdzie zadzwonić, jeśli brakuje pieniędzy.

• Tak zwana „wyprawka szkolna” – to pomoc na starcie roku szkolnego. Pomoc bywa różna, w zależności od regionu, ale ogólnie – to realna szansa, by choć trochę odciążyć rodzinny budżet.
• Zajęcia dodatkowe i kółka zainteresowań – jeśli dziecko chce zajmować się muzyką, sportem lub czymś innym po szkole, istnieje możliwość częściowego lub całkowitego pokrycia tych kosztów przez lokalne ośrodki pomocy społecznej, zwłaszcza przez UdSC (Urząd do Spraw Cudzoziemców).

Jeśli pojawiają się pytania – czy to w sprawie formalności związanych z pomocą, czy jakichkolwiek niuansów dotyczących edukacji – można dzwonić pod numer 47 721 75 75. Adres e-mail do zapytań o edukację: edukacja@udsc.gov.pl.

Osobnym tematem są dzieci, które znalazły się w Polsce bez rodziców. W takim przypadku konieczne jest oficjalne ustanowienie opiekuna prawnego. To ważny krok, ponieważ bez opieki dziecko nie będzie mogło oficjalnie pójść do szkoły, otrzymać pomocy medycznej czy tych samych świadczeń.

Jakie są problemy w polskich szkołach

Odkąd tysiące ukraińskich dzieci poszło do polskich szkół, wśród rodziców nie cichną rozmowy – czy to dobrze, czy źle?

Według najnowszych badań, większość uważa: polska szkoła daje dzieciom więcej, niż zabiera. 84% rodziców jest przekonanych, że nauka tutaj przyniesie korzyści, a prawie wszyscy (94%) wybierają lekcje stacjonarne, a nie „online z Ukrainy”.

Ale to nie znaczy, że wszystko jest w porządku. Wśród najczęstszych obaw:

• strach, że dzieci zapomną języka ojczystego, historii i kultury.
• Rodzice obawiają się zarówno bullyingu, jak i nieprzychylnego stosunku ze strony nauczycieli.
• Niektórzy opowiadają, że ich dzieci zostały przeniesione do niższej klasy – co uderzyło w ich samoocenę.
• Są też proste trudności bytowe: w niektórych miastach po prostu brakuje miejsc w szkołach.

Ale są też plusy – wielu rodziców mówi, że dzieci zaczęły swobodnie mówić po polsku i lepiej przyswajają języki obce. Pojawiają się też nowi przyjaciele – często spośród polskich kolegów z klasy.

Czego brakuje?

• Wsparcia – rodzice proszą o więcej uwagi ze strony nauczycieli, zwłaszcza w odniesieniu do traumatycznych doświadczeń, z którymi przyjechały dzieci.
• Psychologów – potrzebni są ukraińskojęzyczni psychologowie, asystenci, dodatkowe kursy języka polskiego.
• I po prostu – przyjaznych wydarzeń, gdzie dzieci mogą się spotkać, pobawić, wziąć udział w czymś interesującym.

Podsumowanie: Nadzieje na przyszłość i dalsze działania

Fundacja „Ukraiński Dom” i inne inicjatywy codziennie pomagają rodzinom radzić sobie z wyzwaniami nowej rzeczywistości. Ich wkład jest trudny do przecenienia – to pomoc nie tylko w postaci rzeczy czy konsultacji, ale także poczucia, że nie jesteś sam.

Ze strony polskiej wiele już zrobiono – szkoły otworzyły swoje drzwi, struktury państwowe stały się bardziej elastyczne, nauczyciele uczą się być bardziej uważni.

Aby był on skuteczny, ważna jest jedna rzecz – współpraca. Między nauczycielami a rodzicami. Między urzędnikami a organizacjami pozarządowymi. Między wszystkimi, którym nie jest to obojętne. Rozpowszechniajcie informacje, dzielcie się tym, co działa, wspierajcie tych, którym jest teraz trudno.