Jak Ukrainiec może udowodnić swoją niepełnosprawność w Polsce?
Source: Vista Create
W ramach kompleksowego wsparcia dla uchodźców z Ukrainy Polska oferuje specjalną pomoc i świadczenia dla niepełnosprawnych obywateli tego kraju. Jak potwierdzić swój status osoby z niepełnosprawnością w Polsce i zaocznie w Ukraine.
Od wybuchu wojny do Polski z Ukrainy przedostało się kilka milionów uchodźców, w tym wiele osób niepełnosprawnych, w tym dzieci. Aby ułatwić adaptację do życia na obczyźnie i uzyskać dostęp do państwowych i międzynarodowych programów pomocowych, osoby niepełnosprawne muszą potwierdzić swój status i sformalizować swoją niepełnosprawność w Polsce. Dzięki temu Ukraińcy, którzy przekroczą granicę ukraińsko-polską po 24 lutego 2022 roku, będą mogli otrzymać dofinansowanie na zakup leków i protez, parkować samochody w specjalnych miejscach oraz ubiegać się o pomoc materialną.
Kwestie prawne
Jak podaje portal prawny dla ukraińskich uchodźców, do tej pory nie ma podpisanej umowy między Rzeczpospolitą Polską a Ukrainą, która umożliwiałaby wzajemne uznawanie dokumentów o niepełnosprawności. W polskim prawie wewnętrznym nie ma również przepisów regulujących procedurę potwierdzania niepełnosprawności przez ukraińskich uchodźców.
W specustawie z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa mowa jest jedynie o umożliwieniu stworzenia programu dla Ukraińców z niepełnosprawnością. Czyli każdy niepełnosprawny obywatel Ukrainy, który wjechał do Polski po 24 lutego 2022 roku i zgłosił zamiar uzyskania tu azylu tymczasowego, ma prawo do takiej samej opieki medycznej w Polsce jak tutejsi obywatele (z wyjątkiem leczenia sanatoryjnego).
Ze względu na brak konkretnych ram prawnych, polski MSEC wydaje obywatelom Ukrainy orzeczenie o niepełnosprawności i utracie zdolności do pracy na takich samych zasadach, jakie obowiązują obywateli Polski.
Health4Ukraine ponownie przekazuje 500zł na leki dla Ukraińców
Dokumenty do potwierdzenia
Orzekaniem o niepełnosprawności osób dorosłych i dzieci w Polsce zajmuje się Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Aby złożyć wniosek do instytucji, należy przygotować komplet dokumentów:
- orzeczenie o niepełnosprawności z Ukrainy;
- skierowanie od lekarza (musi być wystawione przez lekarza rodzinnego);
- paszport lub inny ważny dokument tożsamości;
- numer PESEL;
- pisemne potwierdzenie stałego miejsca zamieszkania (odręczne oświadczenie o miejscu zamieszkania);
- podpisane oświadczenie z prośbą o przyznanie statusu osoby niepełnosprawnej.
Do powyższej listy dokumentów można dodać inną dokumentację medyczną, którą posiadamy. Ponadto, jeśli chodzi o dziecko niepełnosprawne, jedno z rodziców powinno dodać swój dowód osobisty.
Proponujemy również lekturę artykułu na temat tego, jakiej pomocy może oczekiwać opiekun osoby z niepełnosprawnością.
Należy pamiętać, że wszystkie załączone dokumenty ukraińskie muszą być złożone wraz z poświadczonym przez tłumacza przysięgłego tłumaczeniem na język polski, a skierowanie wystawione przez lekarza rodzinnego ma termin ważności 1 miesiąca od daty wystawienia. Formularz wniosku można otrzymać w instytucji i wypełnić na miejscu. Rozpatrzenie wniosku następuje w ciągu 2-6 tygodni, po czym wnioskodawca zostaje powiadomiony listownie o dacie i godzinie posiedzenia komisji.
Procedura uznawania niepełnosprawności
Na badania lekarskie należy przyjść w terminie wskazanym w zaproszeniu. Należy mieć przy sobie oryginały wyżej wymienionych dokumentów. Lekarze przeprowadzą badanie lekarskie i rozmowę z wnioskodawcą, po czym potwierdzą diagnozę i zdecydują o ewentualnych problemach zdrowotnych.
Następnie uruchamiany jest mechanizm wytwarzania orzeczenia o niepełnosprawności. Certyfikat wydawany jest w ciągu kilku dni i wysyłany do wnioskodawcy listem poleconym.
Pomoc dla osób niepełnosprawnych
Świadczenia z tytułu niepełnosprawności przyznawane w Polsce przeznaczone są dla obywateli polskich, natomiast cudzoziemcy zazwyczaj otrzymują świadczenia ze swojego kraju. Wyjątkiem od tej zasady są cudzoziemcy posiadający zezwolenie na pobyt oraz uchodźcy, którzy potwierdzili swoją niepełnosprawność w Polsce i są ubezpieczeni. Te kategorie osób, w zależności od posiadanej grupy inwalidzkiej, mogą otrzymać preferencyjne warunki zakupu leków, sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego.
Dorośli w Polsce również mogą otrzymać pomoc 500+
Dziś ukraińscy uchodźcy z niepełnosprawnością mogą liczyć także na dodatkową pomoc w ramach programów państwowych i od różnych organizacji charytatywnych. I tak pomoc ukraińskim uchodźcom z niepełnosprawnością świadczy już Państwowa Fundacja Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), Centrum Rehabilitacji Avalon Aktiv w Warszawie oraz Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM).
Więcej informacji o organizacjach udzielających różnorodnego wsparcia dzieciom i dorosłym osobom niepełnosprawnym można znaleźć na stronie niepelnosprawni.pl. Strona pozwala na filtrowanie aktualnych ogólnopolskich programów pomocowych, projektów charytatywnych w poszczególnych miastach, a także na znalezienie organizacji wspierających sprzęt medyczny i oferujących pomoc psychologiczną.
Uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności w Ukrainie z zagranicy
Ukraińcy czasowo przebywający za granicą mogą uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności z powodu wojny. Możliwe jest również przeprowadzenie badania lekarskiego i społecznego w trybie zaocznym bez konieczności odwiedzania placówek medycznych w Ukrainie.
Przebywając za granicą, należy przesłać dokumenty medyczne do lekarza w Ukrainie w celu wypełnienia formularza 088/о «Skierowanie do MSEC». Warunkiem koniecznym jest wypełnienie formularza wyłącznie w języku ukraińskim.
Po złożeniu niezbędnych dokumentów, MCC (medyczna komisja doradcza) rozpatruje każdą indywidualną sytuację.
Na podstawie wniosków MCC wydawane jest skierowanie do komisji ekspertów medycznych i społecznych. Jeśli wnioskodawca nie może stawić się na badanie w Ukrainie, MSEC ma możliwość przeprowadzenia badania i ustalenia niepełnosprawności w trybie zaocznym.
Badanie przeprowadzane jest bez względu na miejsce zameldowania, zamieszkania lub pobytu.
Ważność orzeczenia o niepełnosprawności w Ukrainie
Orzeczenie o niepełnosprawności jest automatycznie odnawiane. Jest ważne przez cały okres stanu wojennego i przez 6 miesięcy po jego zakończeniu.
Po ukończeniu 18 roku życia osoba niepełnosprawna musi zaktualizować orzeczenie na orzeczenie «dla dorosłych». W celu uzyskania zaktualizowanego orzeczenia o niepełnosprawności należy poddać się niezbędnym badaniom w kraju zamieszkania.
Sprawozdania i wyniki badań lekarskich należy przetłumaczyć na język ukraiński i przesłać do lekarza rodzinnego w Ukrainie.
Zobacz też: Freelance i praca zdalna w Polsce dla Ukraińców
Na podstawie dostarczonych dokumentów lekarz wypełni formularz 088/о i prześle go do komisji ekspertów medycznych i społecznych. MSEC przeprowadzi badanie w trybie zaocznym i stwierdzi niepełnosprawność.
