Certyfikat znajomości języka polskiego: jak go uzyskać i gdzie jest potrzebny?

W tym artykule wyjaśniamy, jak to wszystko wygląda: kiedy, gdzie i za ile można zdać egzamin, jakie pułapki mogą się pojawić, jak nie dać się oszukać i czym certyfikat z kursu różni się od państwowego.

Czym jest egzamin certyfikatowy i dlaczego cudzoziemiec potrzebuje certyfikatu?

Czym jest certyfikat znajomości języka polskiego?

Certyfikat to oficjalny dokument państwowy, który wydawany jest nie przez prywatne szkoły, ale przez Państwową Komisję ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.

Źródło: https://imclasses.com/pl/z-povnogo-nulya-do-b1/

Do czego potrzebny jest certyfikat?

To nie jest tymczasowy dokument, ale bezterminowy certyfikat, ważny bez ograniczeń w Polsce i poza jej granicami.

• Certyfikat nie ma terminu ważności. Raz zdany egzamin – i dokument pozostaje ważny na całe życie.
• Potwierdza on Twój poziom znajomości języka według skali CEFR – od początkującego (A1) do zaawansowanego (C2).
• Jest odpowiedni zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci: dla uczniów przewidziane są osobne wersje egzaminu (do poziomu B2).
• Dokument jest oficjalnie akceptowany we wszystkich kluczowych sytuacjach – przy rekrutacji na studia, przy ubieganiu się o Kartę Polaka, o obywatelstwo, przy zatrudnieniu oraz w innych przypadkach, gdy wymagane jest potwierdzenie znajomości języka.

Można go uzyskać tylko poprzez oficjalny egzamin, który odbywa się kilka razy w roku w akredytowanych ośrodkach.

Jeśli poważnie planujesz budować życie w Polsce, uzyskać status rezydenta lub po prostu chcesz czuć się pewniej w codziennym i zawodowym środowisku – ten certyfikat zdecydowanie warto zdobyć.

Poziomy biegłości w języku polskim (według CEFR)

Polska, podobnie jak inne kraje UE, stosuje Europejski System Opisu Kształcenia Językowego (CEFR). Jest to znana wielu skala od A1 do C2, która jasno pokazuje, jak dobrze mówisz, piszesz, rozumiesz i używasz języka w życiu.

Oto jak to wygląda:

Egzamin certyfikatowy potwierdza poziomy:

• od A1 do C2 – dla dorosłych
• od A1 do B2 – dla dzieci i młodzieży

Pomaga to uczciwie i obiektywnie ocenić swój poziom – i udokumentować go przy rekrutacji na studia, zatrudnieniu czy ubieganiu się o obywatelstwo.

Ważne: egzamin zdaje się tylko na jeden poziom – nie otrzymujesz „wszystkiego naraz”. Oznacza to, że jeśli złożyłeś/aś wniosek na B1, otrzymasz certyfikat albo na tym właśnie poziomie (jeśli zdasz pomyślnie), albo nie otrzymasz go wcale.

Jak uzyskać certyfikat znajomości języka polskiego? (Dwie główne ścieżki)

Jeśli jesteś cudzoziemcem i chcesz potwierdzić znajomość języka polskiego oficjalnym dokumentem, masz dwie opcje: klasyczną (poprzez egzamin) i uproszczoną (w niektórych przypadkach – bez egzaminu). Omówmy każdą z nich szczegółowo.

Ścieżka 1: Zdanie państwowego egzaminu certyfikatowego

To najczęstszy sposób na uzyskanie certyfikatu. Wybierasz potrzebny Ci poziom – od A1 do C2 – i zapisujesz się na egzamin państwowy, który jest przeprowadzany przez uprawnione ośrodki.

Egzamin składa się z części pisemnej i ustnej: sprawdzane jest rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstów pisanych, pisanie, mówienie i poprawność gramatyczna.

Jeśli zdasz pomyślnie – otrzymujesz oficjalny certyfikat, uznawany przez wszystkie instytucje w Polsce: od urzędów wojewódzkich po uniwersytety i pracodawców.

Ale jeśli nie jesteś pewien/pewna swoich sił lub uczyłeś/aś się w Polsce – być może odpowiednia będzie dla Ciebie łatwiejsza ścieżka.

Zobacz też: Karta stałego pobytu | Jak uzyskać stały pobyt w Polsce

Ścieżka 2: Uzyskanie certyfikatu bez egzaminu (ścieżka uproszczona)

Nie wszyscy są zobowiązani do zdawania egzaminu, aby uzyskać certyfikat z języka polskiego. W niektórych przypadkach można go uzyskać na podstawie dokumentów – bez testów, słuchania i zadań pisemnych.

Ta ścieżka jest przeznaczona dla tych, którzy język polski mają już od dawna we krwi lub w swojej edukacji.

Kto jest zwolniony z egzaminu?

• dzieci poniżej 16 roku życia
• osoby urodzone na terytorium Polski
• posiadacze świadectwa dojrzałości uzyskanego w polskiej szkole
• absolwenci polskich uczelni wyższych, jeśli studia odbywały się w całości w języku polskim
• posiadacze stopnia doktora, jeśli rozprawa doktorska została napisana i obroniona w języku polskim na polskiej uczelni
• osoby, które ukończyły szkołę za granicą, ale uczyły się tam w języku polskim i uzyskały pełne wykształcenie średnie
• oraz inne szczególne kategorie określone w ustawie

Jeśli spełniasz jeden z tych warunków, wystarczy złożyć odpowiednie dokumenty – a certyfikat zostanie Ci wydany oficjalnie i bez egzaminu.

Proces, terminy i koszt certyfikatu z języka polskiego

Kto może zdawać egzamin?

Egzamin jest dostępny dla wszystkich, którzy chcą uzyskać oficjalny dokument potwierdzający znajomość języka polskiego. Minimalny wiek to 18 lat, ale młodzież od 16 roku życia również może wziąć udział.

Dotyczy to nie tylko cudzoziemców, ale także Polaków, którzy od dawna mieszkają za granicą i chcą potwierdzić swój poziom językowy.

Najważniejsze to zapisać się na czas i uiścić opłatę. Nie ma żadnych innych obowiązkowych warunków, takich jak dyplomy czy ukończone kursy. Jeśli jesteś pewien/pewna swoich sił – możesz spróbować.

Struktura egzaminu

Egzamin ze znajomości języka polskiego jest zorganizowany według zasady: najpierw – teoria (czytanie, gramatyka, pisanie), potem – praktyka (część ustna).

Zazwyczaj są to dwa kolejne dni – sobota i niedziela. Warto przygotować się z wyprzedzeniem, ponieważ egzamin jest dość intensywny i wymaga koncentracji.

Dzień pierwszy: 4 moduły pisemne

1. Rozumienie ze słuchu (25 minut)

W tym bloku słuchasz 3-4 fragmentów audio. Może to być krótka rozmowa w kawiarni, ogłoszenie na dworcu lub krótki monolog.

Nagranie jest odtwarzane dwukrotnie. Ważne jest nie tylko „usłyszeć”, ale zrozumieć sens, uchwycić szczegóły, kontekst, intonację. Pytania są wielokrotnego wyboru, czasami z lukami do uzupełnienia.

Rada: ćwicz słuchanie polskich podcastów i audycji radiowych. Szczególnie przydatne są krótkie wiadomości bez podpowiedzi wizualnej.

2. Rozumienie tekstów pisanych (45 minut)

Tutaj oczekuje się od Ciebie, że szybko zrozumiesz sens różnych tekstów – od ogłoszeń i listów po krótkie artykuły. Należy nie tylko przeczytać, ale „wyłuskać” potrzebne informacje.

Rada: ćwicz na polskich stronach internetowych, czytaj krótkie wiadomości i ogłoszenia.

3. Poprawność gramatyczna (45 minut)

To jak burza mózgów: zadania z deklinacji, koniugacji, form słów, zgodności czasów i niuansów leksykalnych. Czasami wystarczy intuicja, ale częściej – potrzebna jest solidna znajomość zasad.

Rada: jeśli dawno nie uczyłeś/aś się języka systematycznie – powtórz podstawy: odmianę przymiotników, czasy czasowników, szyk zdania.

4. Pisanie (75 minut)

Najobszerniejsze zadanie. Zazwyczaj dwa teksty – nieformalny list do przyjaciela i bardziej formalny tekst (np. skarga, zapytanie, CV).

Koniecznie trzymaj się struktury: zwrot grzecznościowy, wstęp, logiczny rozwój, zakończenie. Błędy ortograficzne, interpunkcyjne, stylistyczne – wpływają na końcową ocenę.

Rada: naucz się na pamięć typowych zwrotów i szablonów – uratują Cię w stresującej sytuacji.

Dzień drugi: część ustna

• Mówienie (od 10 do 30 minut)

Przeprowadza dwóch egzaminatorów. Zaczyna się spokojnie: rozmawiacie chwilę na dowolny temat (np. hobby, praca, studia). Potem jest kilka zadań:

• opisanie obrazka,
• reagowanie na sytuacje,
• dyskusja na dany temat.

Oceniane jest, jak budujesz wypowiedź, jak swobodnie mówisz, czy potrafisz się porozumieć w sytuacjach codziennych i nietypowych.

Rada: nie milcz! Nawet jeśli popełniasz błędy – ważne jest, aby mówić. Jednym z głównych kryteriów jest odwaga komunikacyjna.

Progi zdawalności na egzaminie

Nie należy bać się samego słowa „egzamin” – jeśli naprawdę uczyłeś/aś się języka polskiego i ćwiczyłeś/aś komunikację, szanse na sukces są dość wysokie.

Najważniejsze to zrozumieć, jakie są wymagania wobec uczestników, aby z góry ocenić swoje siły.

Dla kandydatów dorosłych:

• Poziomy A1 i A2 (początkujący i podstawowy):

Aby zdać, należy uzyskać co najmniej 50% zarówno z części pisemnej, jak i ustnej. Oznacza to, że musisz wykazać się podstawowymi umiejętnościami – rozumieć proste zwroty, czytać nieskomplikowane teksty i umieć wyrazić swoje myśli na piśmie i ustnie na tematy codzienne.

• Poziom B1 (średniozaawansowany):

Tutaj wymagania są już surowsze. Należy uzyskać co najmniej 50% z każdego oddzielnego modułu pisemnego (słuchanie, czytanie, gramatyka, pisanie) i osobno 50% z części ustnej. Jest to uważane za podstawowy poziom do uzyskania obywatelstwa polskiego.

• Poziomy B2, C1 i C2 (ponad średniozaawansowany, zaawansowany i biegły):

Tutaj poprzeczka jest wyżej. Do pomyślnego zdania wymagane jest uzyskanie co najmniej 60% z każdego modułu pisemnego i 60% z części ustnej. Te poziomy są częściej potrzebne osobom, które chcą studiować lub pracować w Polsce w środowisku akademickim lub zawodowym – na przykład prawnicy, nauczyciele, lekarze itp.

Dla dzieci i młodzieży:

• Poziomy są oceniane łagodniej. Wystarczy uzyskać 50% z części pisemnej i 50% z części ustnej. Format egzaminu jest nieco dostosowany do wieku, ale ogólna struktura jest podobna.

Terminy egzaminów w 2025 roku

W 2025 roku terminy są następujące:

• 2–3 lutego – poziomy B1 i B2 (dorośli)
• 12–13 kwietnia – B1 i C1 (dorośli)
• 21–22 czerwca – B1 i B2 (dzieci, młodzież i dorośli)
• 15–16 listopada – B1, C1 i C2 (dorośli)

Ważne jest, aby pamiętać: daty są wstępne. Mogą ulec zmianie, ale są publikowane z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem.

Gdzie można zdać egzamin?

Główne ośrodki egzaminacyjne znajdują się w Polsce – w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i innych dużych miastach. Ale istnieją również ośrodki zagraniczne: na przykład w Niemczech, Wielkiej Brytanii, na Litwie, na Ukrainie. Czasami otwierane są nawet w Kanadzie czy USA.

Pełna lista dostępnych miast jest publikowana około dwa miesiące przed egzaminem. Wtedy też rusza rejestracja. Do tego momentu nie znajdziesz formularza zapisu – tak działa system.

Dobra rada: jeśli zależy Ci na konkretnym miejscu lub dogodnej dacie – zarejestruj się już pierwszego dnia. W popularnych miastach, jak Warszawa, nabór może zostać zamknięty w ciągu kilku dni.

Ile kosztuje egzamin i sam certyfikat?

Koszt egzaminu

Ceny zależą od poziomu i wieku uczestnika. Oto orientacyjne kwoty:

• Dla dzieci i młodzieży (A1-B2): 90 euro, co stanowi około 390 złotych
• Dla dorosłych:
  • A1 i A2 – 120 euro (~520 złotych)
  • B1 i B2 – 150 euro (~650 złotych)
  • C1 i C2 – 180 euro (~780 złotych)

Zobacz też: Bezpłatna stomatologia dla Ukraińców w Polsce: możliwości w różnych miastach

Certyfikat jest płatny osobno

Po pomyślnym zdaniu egzaminu za sam dokument trzeba będzie zapłacić dodatkowo 20 euro (około 85 złotych). Jest to opłata obowiązkowa, bez której certyfikat po prostu nie zostanie wydany.

Jeśli egzamin nie zostanie zdany – a różnie bywa – pieniądze za udział nie są zwracane. Aby spróbować ponownie, trzeba będzie przejść rejestrację od nowa i wnieść całą kwotę jeszcze raz. Niestety, nie ma ulg ani zniżek za „drugie podejście”.

Kiedy będą wyniki i jak odebrać certyfikat

Po egzaminie – najbardziej ekscytujący czas. Zazwyczaj oficjalne wyniki są znane po około dwóch miesiącach. Tak, długo, ale system tak działa – wszystkie prace egzaminacyjne są sprawdzane centralnie, co zajmuje czas.

Jeśli pomyślnie zdałeś/aś egzamin, dalej jest już prosto: po dokonaniu opłaty (20 euro za wydanie dokumentu) certyfikat jest wystawiany i wydawany w ciągu około miesiąca. Czasami bywa szybciej, ale lepiej nastawić się na ten okres, aby niepotrzebnie się nie martwić.

I ważny plus – certyfikat jest bezterminowy. Oznacza to, że nie trzeba go odnawiać po 5 czy 10 latach. Raz zdany – i gotowe, jest Twój na zawsze.

Jak skutecznie przygotować się do egzaminu certyfikatowego z języka polskiego?

Oficjalna strona certyfikatpolski.pl – Twój główny pomocnik

Jeśli celujesz w certyfikat, zacznij od zapoznania się z oficjalną stroną certyfikatpolski.pl. Znajdziesz tam wszystko, co jest naprawdę przydatne:

• Przykładowe zadania – aby zrozumieć, z czym się zmierzysz i nie gubić się na egzaminie.
• Listy podręczników i materiałów, które są zalecane do przygotowań. To pomoże nie tracić czasu na szukanie i wziąć tylko to, co najpotrzebniejsze.
• Informacje o tym, jak i kiedy się rejestrować, a także daty egzaminów – aby niczego nie przegapić i nie spóźnić się.

Zagłębienie się w oficjalne materiały to jeden z najpewniejszych sposobów na uniknięcie niespodzianek i pewne podejście do egzaminu.

Przygotowanie do poszczególnych części egzaminu

Część pisemna (Pisanie)

Tutaj ważne jest nie tylko umieć pisać – ważne jest pisać zgodnie z zasadami.

• Opanuj różne rodzaje tekstów: od skargi po opowiadanie.
• Zwracaj uwagę na liczbę słów – „więcej” nie znaczy „lepiej”.
• Pisz zrozumiale, starannie i z szacunkiem dla przecinków i kropek.

I – tak – bez tłumaczy i AI. Tylko Ty, kartka papieru i język polski.

Część ustna (Mówienie)

Najtrudniej jest zacząć mówić.

Aby nie zablokować się na egzaminie, stwórz sobie „bank tematów”: sport, kino, tradycje, rodzina, Polska – wszystko, o co mogą zapytać.

I ćwicz – nie wkuwaj na pamięć, ale właśnie ćwicz mówienie na głos, wyrażanie swojej opinii, a nawet dyskutowanie. Ważne, by mówić naturalnie, a nie w sposób wyuczony.

Rozumienie ze słuchu (Słuchanie)

Im więcej słuchasz języka polskiego – tym lepiej go rozumiesz.

Słuchaj radia, oglądaj polskie seriale, włącz YouTube lub podcasty. Niech polski brzmi w tle – to naprawdę działa.

Gramatyka (Poprawność gramatyczna)

Nudne? Być może. Ale bez tego – ani rusz. Po prostu usiądź i rozwiązuj typowe zadania. Im więcej – tym lepiej. Stopniowo mózg sam zacznie wyczuwać, co jest poprawne, a co nie.

Po co jest potrzebny nauczyciel lub kursy?

Można przygotowywać się samodzielnie – ale z nauczycielem jest szybciej i pewniej. Kursy pomogą usystematyzować wiedzę i nie rozpraszać się.

Nauczyciel wskaże błędy, udzieli przydatnych wskazówek i pokaże, jak myślą egzaminatorzy. Poza tym, na zajęciach często symuluje się sam egzamin – i będziesz wiedzieć, czego się spodziewać.

Inwestycja w przyszłość

Certyfikat otwiera drzwi do obywatelstwa, studiów, godnej pracy i pełnej integracji ze społeczeństwem. Ale co najważniejsze – to inwestycja nie tylko w dokumenty, ale w siebie, w swój rozwój i pewność siebie.

Jeśli zdecydowałeś/aś się zdawać egzamin z języka polskiego – potraktuj to jako normalny etap życiowy. Nikt nie mówi, że będzie łatwo, ale nie ma tu też nic niemożliwego.