System oceniania w polskiej szkole

Ukraińscy rodzice, których dzieci uczą się w polskich placówkach edukacyjnych, powinni wiedzieć na czym polega tutejszy system oceniania. Wyjaśniamy szczegółowo, jak wygląda przyznawanie ocen.

W związku z rosyjską agresją na terytorium Ukrainy setki tysięcy ukraińskich dzieci zostało zmuszonych do rozpoczęcia nowego roku szkolnego za granicą, w tym w Polsce. Z kolei niewystarczająca liczba ukraińskich placówek edukacyjnych w Polsce, a także inne obiektywne i subiektywne powody skłoniły wielu obywateli Ukrainy do wyboru edukacji swoich dzieci w polskich szkołach. Jednak ze względu na różnice między ukraińskim i polskim systemem edukacji, rodzice ukraińskich uczniów mają obecnie pewne trudności w zrozumieniu zawiłości organizacyjnych procesu kształcenia ich dzieci w polskiej placówce oświatowej. Wcześniej pisaliśmy już o tym, jakie święta i wakacje czekają na uczniów polskich szkół w roku akademickim 2022/2023. W tym artykule przybliżymy system oceniania w polskich placówkach edukacyjnych.

Kryteria oceny i prace końcowe

Od razu należy zaznaczyć, że na pierwszym etapie edukacji podstawowej (klasy 1-3) w polskich szkołach nie ma ocen – nauczyciele stosują opisowy system oceny pracy. Jest to szczegółowe wyjaśnianie popełnionych błędów i analiza nieprawidłowo wykonanych zadań, a także stosowanie technik zachęcających i pozytywnych informacji zwrotnych. Po zakończeniu trzech pierwszych klas pojawiają się oceny. Proponujemy również zapoznanie się z informacjami na temat tego, jak zapisać dziecko do polskiej szkoły.

W przeciwieństwie do 12-punktowego systemu oceniania w szkołach ukraińskich, w Polsce stosuje się system 6-punktowy, gdzie:

• 1 – niewystarczający poziom wiedzy;
• 2 – dopuszczający;
• 3 – wystarczający;
• 4 – dobry;
• 5 – bardzo dobry;
• 6 – znakomity.

Jednocześnie oceny mogą być wystawiane z „+” i „-”. Te dodatkowe znaki pozwalają na poszerzenie granicy dopuszczalności (np. „2” z dwoma minusami jest wciąż lepsze niż „1”). Również plusy i minusy mogą być przyznawane oddzielnie od oceny, co wtedy może wpływać również na ogólny wynik semestru. Podstawą oceny jest skala procentowa: za 74% poprawnie wykonanej pracy można otrzymać 3 punkty, a np. za 89% – 4. Osobno ocenia się zachowanie ucznia, które zgodnie ze skalą ocen może być: naganne, nieodpowiednie, poprawne, dobre, bardzo dobre lub wzorowe. Należy pamiętać, że parametr ten jest również brany pod uwagę w ogólnym wyniku w szkole podstawowej (podstawówce).

Zobacz podobne:
Szkoły policealne w Polsce

W polskich szkołach średnich istnieje kilka rodzajów testów: samodzielne (kartkówka) i kontrolne (sprawdzian). Ocena negatywna otrzymana za te prace może być poprawiona w ciągu dwóch tygodni poprzez ponowne napisanie pracy. Należy jednak zaznaczyć, że druga ocena nie równoważy całkowicie pierwszej – przy podsumowaniu semestru brane są pod uwagę obie oceny.

„Waga oceny” i jej działanie

Ważnym pojęciem w systemie oceniania uczniów w polskich szkołach jest tzw. waga oceny. Wygląda to jak specjalny znak, który jest umieszczony nad główną oceną ucznia. Częściowo taka waga oceny jest ustalana na poziomie ministerstwa, a częściowo jest wprowadzana bezpośrednio przez placówkę oświatową i ustalana wewnętrznymi przepisami, nadającymi każdej aktywności na lekcji określoną „wagę”. Na przykład ocena za sprawdzian, dyktando lub udział w konkursie będzie miała prawdopodobnie najwyższą wagę, praca domowa – średnią, a odpowiedź ustna na lekcji – najniższą. Taka zmienna oceny została wprowadzona w celu zapewnienia bardziej obiektywnego wyprowadzenia średniej oceny za pracę ucznia w ciągu roku. Wszakże, aby obliczyć ocenę uwzględniającą „wagę oceny”, sumuje się ocenę z „wagą” i dzieli przez liczbę wartości.

Status „niekwalifikowany” i co z tym zrobić

Należy pamiętać, że każdy uczeń polskiej szkoły jest zobowiązany do uzyskania określonej liczby ocen, aby uzyskać semestralną średnią ocen. Liczba ocen bezpośrednio zależy od tego, ile godzin nauki zaplanowano na dany przedmiot. Minimalną liczbę ocen oblicza się według wzoru: liczbę godzin przedmiotu w tygodniu pomnożyć przez 2 i dodać 1.

Jeśli uczeń nie uzyska odpowiedniej liczby ocen z danego przedmiotu, otrzymuje status „nieklasyfikowanego”, ale za zgodą rady pedagogicznej może pracować nad materiałem. Z reguły opracowanie odbywa się w formie testów z materiału przewidzianego na dany semestr. Możliwe jest również powtórzenie (za zgodą rady pedagogicznej) jednej lub dwóch „jednostek” przedmiotu. W szkole średniej takie retesty są zazwyczaj zaplanowane na ostatnie dni sierpnia, przed rozpoczęciem kolejnego roku akademickiego.  Uczeń może również otrzymać status „nieklasyfikowany” za nieobecność na zajęciach, a raczej jeśli opuścił więcej niż 50% (w szkole średniej) godzin lekcyjnych z danego przedmiotu.

Należy pamiętać, że uczniowie „nieklasyfikowani” nie mogą być promowani do następnej klasy. Choć jest jeden wyjątek. Raz w ciągu całego okresu nauczania (np. przez 4 lata liceum) student może liczyć na „warunkowe przeniesienie” do następnej klasy, jeśli nauczyciel danego przedmiotu wyrazi zgodę i zobowiąże się do zapewnienia spłaty długu akademickiego. Po otrzymaniu więcej niż dwóch negatywnych ocen rocznych uczeń powtarza rok szkolny na tym samym poziomie.

Dzienniki elektroniczne

Uczniowie polskich szkół nie posiadają papierowych dzienników i korzystają z elektronicznych (e-dziennik), które mogą znajdować się na różnych platformach. Ale zadanie tych elektronicznych dzienników jest takie samo jak zwykłych – dać uczniowi i rodzicom możliwość stałej współpracy w procesie edukacyjnym ze szkołą. Dlatego w dzienniku elektronicznym można znaleźć wszystkie aktualne informacje o szkolnych działaniach ucznia:

• oceny i aktywność w klasie;
• zadania domowe;
• uwagi dotyczące nieobecności na zajęciach;
• zachowanie i uwagi;
• obciążenie pracą społeczną;
• ogłoszenia od nauczycieli.

Zobacz też: Zasady przewozu rzeczy osobistych przez granicę Polski i Ukrainy

Link do konkretnego dziennika elektronicznego wydawany jest w szkole, a z reguły uczniowie i rodzice mają osobne profile na platformie, otrzymując różne kody dostępu i hasła do swojej poczty elektronicznej. I właśnie przez dziennik elektroniczny, a nie przez telefon czy komunikatory, do czego jesteśmy przyzwyczajeni w Ukrainie, odbywa się komunikacja z nauczycielami. Na kilka tygodni przed wystawieniem ocen semestralnych i rocznych w dzienniku mogą pojawić się zagrożenia, w których nauczyciele informują, że potencjalna średnia ocen ucznia jest mniejsza niż 2.

Przypominamy, że rodzice zawsze mogą skontaktować się z otwartą infolinią polskiego Ministerstwa Edukacji Narodowej ze wszystkimi pytaniami dotyczącymi nauki w polskiej szkole.