Zasady wyjazdu z Polski – czy można podróżować z UKR

Dla wielu Ukraińców Polska stała się domem. Ale wraz z tym niemal każdy zadaje sobie ten sam zestaw pytań: „Jak długo można przebywać w Polsce w ramach ruchu bezwizowego podczas wojny?”, „Czy można wyjechać na Ukrainę i wrócić bez problemów?”, „Czy Diia.pl działa za granicą?”. Te pytania nie są błahe – błąd w dokumentach może kosztować bardzo drogo. Postaraliśmy się rozwiać wątpliwości i wyjaśnić niuanse tak, aby każdy je zrozumiał.

Diia.pl – kluczowy dokument cyfrowy dla mobilności

Wielu Ukraińców już przyzwyczaiło się do aplikacji Diia.pl – to jak elektroniczny „portfel z dokumentami”. Można tu przechowywać paszport, dowód osobisty, zaświadczenia, a nawet potwierdzenie statusu UKR. Jest to wygodne, ponieważ nie trzeba nosić ze sobą papierów: wystarczy otworzyć telefon, pokazać ekran i gotowe.

Jak uzyskać i aktywować Diia.pl?

1. Kto może go założyć? Tylko obywatele Ukrainy, którzy ukończyli 18 lat, przekroczyli granicę po 24 lutego 2022 roku i otrzymali numer PESEL z adnotacją UKR.
2. Profil Zaufany. Bez niego ani rusz. Można go aktywować w urzędzie gminy (zazwyczaj jest to ten sam urząd, w którym załatwiałeś/aś PESEL). Proces jest szybki: paszport, PESEL i podpis – gotowe.
3. Pobierasz na telefon aplikację mObywatel, logujesz się i aktywujesz dokument Diia.pl. To wszystko, teraz Twój status jest potwierdzony elektronicznie.

Rada: najlepiej od razu sprawdzić, czy telefon ma polski numer – jest on potrzebny do aktywacji i otrzymania kodu potwierdzającego.

Zobacz podobne:
Jak dojechać z Polski do Ukrainy autobusem: sprawdzeni przewoźnicy

Zalety Diia.pl

• To cyfrowy dokument tożsamości, który jest oficjalnie uznawany w UE.
• Działa jak cyfrowe zezwolenie na pobyt: potwierdza, że przebywasz w Polsce legalnie.
• Można z nim przekraczać granice Polski i całej UE, ale razem z paszportem (bez paszportu nie przejdzie).
• Daje możliwość podróżowania po strefie Schengen – do 90 dni w każdym okresie 180-dniowym.

Przykład z życia: Maryna założyła sobie Diia.pl i spokojnie jeździła z dzieckiem do Czech. Na granicy pokazała paszport + Diia.pl – żadnych zbędnych pytań, a w aptece w Polsce mogła bez problemu otrzymać leki na e-receptę.

Jak długo można przebywać w Polsce w ramach ruchu bezwizowego

Standardowy ruch bezwizowy dla Ukraińców

Jeśli masz paszport biometryczny, możesz swobodnie podróżować do większości krajów UE na 90 dni w ciągu 180 dni.

Ale ważne jest, aby zrozumieć: w ramach ruchu bezwizowego nie można pracować. Jedynym wyjątkiem jest Polska, gdzie dozwolona jest legalna praca do trzech miesięcy.

Różnice między ruchem bezwizowym a ochroną czasową

Status ochrony czasowej to zupełnie inny poziom. Daje on prawo do mieszkania, pracy, nauki, korzystania z opieki zdrowotnej i prowadzenia działalności gospodarczej, co jest szczególnie ważne, jeśli przyjechałeś/aś z dziećmi lub chcesz szybko znaleźć pracę.

Jak status UKR wpływa na dni bezwizowe

Jeśli masz numer PESEL z adnotacją UKR i Diia.pl, Polska uważa Cię za osobę legalnie przebywającą.

• Dni spędzone w Polsce na podstawie statusu UKR nie wliczają się do 90-dniowego limitu bezwizowego w strefie Schengen.
• Inne kraje strefy Schengen postrzegają Twój status jako legalny pobyt, co ułatwia krótkie podróże.

Przykład: Natalia przez kilka miesięcy mieszkała w Polsce na podstawie statusu UKR, a następnie pojechała do Niemiec. Dni spędzone w Polsce nie były wliczane do limitu 90/180 dni, a na granicy nie było problemów – wszystkie dokumenty zostały bezproblemowo zaakceptowane.

Czy można podróżować po Europie ze statusem UKR?

Wymagania i dokumenty do podróży po strefie Schengen

Aby wyjechać z Polski do innych krajów UE, sama aplikacja Diia.pl nie wystarczy – obowiązkowo potrzebny jest również paszport biometryczny. Tylko te dwa dokumenty razem dają możliwość swobodnego przekraczania granic.

Co to oznacza:

• W Polsce możesz mieszkać tak długo, jak długo ważny jest Twój status UKR. Tutaj nie ma ograniczeń co do liczby dni.
• W innych krajach strefy Schengen (np. Niemcy, Czechy, Włochy) obowiązuje zasada 90 dni w ciągu 180 dni. Oznacza to, że można przebywać maksymalnie trzy miesiące, po czym należy wrócić do Polski lub poczekać, aż okres się odnowi.

Zobacz podobne:
Jak przelać pieniądze z Ukrainy do Polski - Sposoby na 2025 rok

Ważne jest, aby zrozumieć: limit 90/180 dni jest liczony łącznie dla wszystkich krajów Schengen, ale dni spędzone w Polsce na podstawie statusu UKR nie wliczają się do tego limitu.

Co sprawdzają na granicy z Polską w UE

Dzięki Diia.pl Polska oficjalnie uznała Cię za osobę legalnie przebywającą – o czym została poinformowana nawet Komisja Europejska. Oznacza to, że dokument działa również w praktyce: jest akceptowany na granicy, a dodatkowe stemple w paszporcie nie są wbijane.

Ale jest ważny niuans, o którym wielu zapomina – za każdym razem, gdy wracasz do Polski, należy obowiązkowo podać cel wjazdu jako „ewakuacja z Ukrainy z powodu wojny”. To nie jest tylko formalność: jeśli powiesz coś innego, możesz stracić status UKR i wszystkie prawa, które on daje.

Konsekwencje pobytu: nieważny paszport i utrata statusu UKR

Przedłużenie legalnego pobytu w Polsce

Tutaj ważne jest, aby nie mylić: dokumenty, których ważność została automatycznie przedłużona na mocy polskiej specustawy, są ważne tylko na pobyt w Polsce. Nie można z nimi wyjechać za granicę – na granicy na pewno poproszą o ważny paszport biometryczny oraz Diia.pl.

Co robić, jeśli skończył się paszport biometryczny

Bez paszportu biometrycznego wyjazd do UE jest niemożliwy. Rozwiązanie jest proste – zwrócić się do ukraińskiego konsulatu w Polsce. Tam mogą przedłużyć ważność paszportu lub wpisać dziecko do dokumentu rodzica. Wielu uchodźców już przeszło tę procedurę – są kolejki, ale wszystko da się załatwić.

Kiedy można stracić status UKR

Najczęściej status UKR traci się, jeśli osoba wyjechała z Polski na dłużej niż 30 dni z rzędu. Wyjątek jest tylko jeden: jeśli polska firma oficjalnie wysłała Cię do pracy za granicę.

Jeśli termin został przekroczony, system sam zmienia status UKR na „NUE”. A wraz z tym znikają wszystkie ulgi: bezpłatna opieka zdrowotna, świadczenia, prawo do pracy bez zezwolenia.

Przykład z życia: mężczyzna ze Lwowa pojechał do krewnych w Czechach i został tam prawie półtora miesiąca. Kiedy wrócił – status był już zmieniony, musiał wszystko odnawiać od zera.

Perspektywy i zalecenia

Przedłużenie ochrony czasowej w UE

Unia Europejska zdecydowała o przedłużeniu ochrony dla Ukraińców do 4 marca 2027 roku.

Co warto pamiętać

• Do podróży po Europie zawsze zabieraj ze sobą paszport biometryczny oraz aplikację mObywatel.
• Jeśli wyjeżdżasz z Polski, nie przebywaj poza nią dłużej niż 30 dni z rzędu. W przeciwnym razie status może zostać anulowany.
• Przy powrocie do Polski najlepiej powiedzieć strażnikowi granicznemu wprost: „ewakuacja z Ukrainy”.
• Jeśli status został utracony, nie zwlekaj – można go przywrócić, ale trzeba działać od razu.
• Sprawdzaj informacje na oficjalnych stronach internetowych – przepisy się zmieniają, a poleganie na plotkach jest niebezpieczne.

FAQ (Często zadawane pytania)

Czy można wyjechać poza strefę Schengen ze statusem UKR?

Można, ale w tym przypadku obowiązują już przepisy Ukrainy oraz kraju, do którego się udajesz. Polska specustawa działa tylko w UE i не daje „zielonego światła” na podróże po całym świecie.

Czy stracę status UKR, jeśli pojadę na Ukrainę na 20 dni?

Nic się nie stanie. Status traci się tylko w przypadku, gdy przebywasz poza Polską dłużej niż 30 dni z rzędu.

A jeśli przekroczę limit 90 dni w strefie Schengen (poza Polską)?

Jest to ryzykowne: można otrzymać grzywnę, unieważnienie prawa do pobytu, a nawet tymczasowy zakaz wjazdu do UE. Lepiej ściśle pilnować liczby dni.

Czy mogę pracować w innych krajach UE, jeśli mam status UKR?

Nie, sam status UKR obowiązuje tylko w Polsce. W innych krajach przepisy są różne: gdzieś trzeba ubiegać się o wizę pracowniczą, a gdzieś o lokalny status ochrony czasowej. Przed wyjazdem należy sprawdzić przepisy konkretnego kraju.